Klaster Energii jest krokiem czynionym w celu realizacji idei lokalnego rynku energii, mającego na celu poprawę jakości powietrza i wykorzystanie lokalnego potencjału do produkcji energii.
Środki masowego przekazu informują nas o problemach z zaopatrzeniem w energię na terenie kraju. Braki te spowodowane są w znacznym stopniu suszą i obniżeniem poziomu wód rzek. Niestety spora część jednostek transformatorowych jest przestarzała a wiek wielu linii przesyłowych przekracza 30 lat. Powoduje to znaczne straty energii w czasie jej przesyłu, za które płaci nie kto inny jak odbiorca końcowy. Obszarem, na którym ryzyko wystąpienia przerw w dostawie energii jest największe znajduje się we wschodniej części kraju. Nie bez znaczenia jest również to, że większość elektrowni jest zlokalizowana na południu i w centrum kraju. Problemem według firm energetycznych jest też duża niepewność rynkowa oraz ciągle zmieniające się ustawy. Sektor energetyczny stoi jednak przed koniecznością restrukturyzacji.
Rozwiązaniem mogłoby być rozdrobnienie elektrowni, budowanie mniejszych, tańszych i działających lokalnie zakładów energetycznych, jak również wykorzystanie technologii celujących w odnawialne źródła energii. Te technologie są jednak na razie na tyle kosztowne, że inwestorzy jak i posiadacze domów jednorodzinnych zainteresowani instalowaniem tych rozwiązań, potrzebują zachęty i ułatwień w postaci dopłat czy atrakcyjnych kredytów.
Odpowiedzią na powyższe problemy może być nowa ustawa o OZE oraz projekt Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. W tych dwóch dokumentach pojawiają się zapisy regulujące powstawanie spółdzielni energetycznych. Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju przedstawia wyzwania, jakie stoją przed polską gospodarką, również energetyczną. Zakłada ona modernizację sektora energetycznego i podjęcie działań na rzecz dywersyfikacji źródeł energii.
W nowej ustawie spółdzielnie energetyczne są nazwane klastrami. Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 15a ustawy o OZE, klaster energii to „cywilnoprawne porozumienie, w skład którego mogą wchodzić osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki oraz instytuty badawcze lub jednostki samorządu terytorialnego”. Celem porozumienia w zakresie klastra energii musi być wytwarzanie i równoważenie zapotrzebowania, dystrybucji lub obrotu energią z OZE lub z innych źródeł lub paliw w ramach sieci dystrybucyjnej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV. Klastry mają zrzeszyć odbiorców energii oraz jej wytwórców na danym obszarze. To ułatwi przepływ energii, oraz sprawi, że dany teren będzie samowystarczalny energetycznie. Obszar działania klastra nie może przekraczać granic jednego powiatu lub 5 gmin. Tworzenie spółdzielni polega na zrzeszeniu wytwórców energii ze źródeł odnawialnych.
Taka spółdzielnia powstaje już w Cieszynie.
Cieszyński Klaster Energii wpisuje się w budowę nowego modelu rynku energii, którego obszar działania obejmuje Gminę Cieszyn.
Inicjatorami porozumienia są Burmistrz Miasta Cieszyn oraz Energetyka Cieszyńska. Oba te podmioty podjęły wysiłki, aby realizować kompleksowo zadania związane z budową lokalnego rynku energii.
Porozumienie, które jest podstawą funkcjonowania Klastra, zostało zawarte dnia 28 czerwca 2018 roku. Dokument ten określa podstawowe zasady funkcjonowania, prawa i obowiązki poszczególnych uczestników.
Kierując się nadrzędną wartością, jaką jest dobro mieszkańców Gminy Cieszyn, Cieszyński Klaster Energii aktywnie działając w obszarze energetyki:
– buduje lokalną wspólnotę energetyczną,
– wspiera zrównoważony rozwój gospodarczy regionu cieszyńskiego,
– przyczynia się do poprawy stanu środowiska
naturalnego,
– zapewnia przedsiębiorcom oraz mieszkańcom wysoki poziom bezpieczeństwa energetycznego,
– redukuje koszty energii,
– uczestniczy w działaniach edukacyjnych w zakresie związanym z energetyką i środowiskiem.
Tak, aby każdy mógł korzystać z czystej energii w czystym środowisku.
Celem nadrzędnym Cieszyńskiego Klastra Energii jest zrównoważony rozwój regionu z naciskiem na niskoemisyjność gospodarki. Cele pośrednie dla Klastra Energii zostały wyznaczone w oparciu o zdefiniowane lokalne potrzeby i problemy.:
1. Wytwarzanie energii i równoważenie zapotrzebowania poprzez:
a) Zwiększenie wytwarzania energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji.
b) Wspieranie rozwoju lokalnych systemów wy twórczych odnawialnych źródeł energii.
c) Rozwój oraz modernizacja lokalnego systemu dystrybucyjnego energii elektrycznej i cieplnej oraz związanych z tym usług operatorskich.
d) Rozwój systemów magazynowania energii.
2. Obniżenie cen energii elektrycznej dla odbiorców będących uczestnikami Porozumienia.
3. Zagospodarowanie odpadów możliwych do
wykorzystania energetycznego na terenie gminy.
4. Likwidacja niskiej emisji.
5. Poprawa efektywności gospodarowania energią.
6. Rozwój elektromobilności i transportu
niskoemisyjnego.
7. Transfer wiedzy o energii oraz ekoświadomości do społeczności lokalnej.
