Porzóndzymy pogadamy – Władysława Magiera

0
1354
fot. arch. prywatne
- reklama -

Tego roku też nie bydymy spoczywać i tak samo jak łóńskigo, dómy sie do rzeczy s naszymi tustelokami. Dzisio porzóndzymy zaś s takóm szykownóm paniczkóm, kiero łod mała je tusteloczkóm, chocioż rodzóno je kaj indzij. Je to paniczka kiero moc swojigo żywobycio poświyńciła na tropiyniu się s dzieckami we szkole, a nieskorzij aji na wandrowani po gorach i ukazowaniu naszóm ziym cieszyńskóm lufciorzóm i letnikorzóm.

Władysława Magiera – była pracownica Instytutu Historii UŚ, a także długoletnia nauczycielka w Zespole Szkół Technicznych w Cieszynie. W jej zainteresowaniach leży także czynna turystyka, a także praca przewodnika i pilota wycieczek krajoznawczych. Jest autorką cyklu biograficznego o kobietach Śląska Cieszyńskiego pt.” Cieszyński Szlak Kobiet”. Autorka wielu publikacji w lokalnej prasie, a także laureatka Srebrnej Cieszynianki, oraz Złotej Honorowej Odznaki za zasługi dla Województwa Śląskiego. Aktywna działaczka Macierzy Ziemi Cieszyńskiej, oraz inicjatorka współpracy z Kongresem Polaków w Republice Czeskiej i PZKO.

Fryderyk Dral: Pani Władziu w naszym powiecie o was prawióm żeście sóm takóm szykownóm duszóm, kiero dycki pordzi cosi dobrego dlo tusteloków zrobić. Fórt też mocie na wszecko czas i żodnymu nie prawicie, że sie czegosi nie do. Całe swoji żywobyci mieliście na sercu to, coby napisać ło tym, jakóm ceste przeszły zasłóżóne nasze paniczki tu stela. Jak byście to całe swoji cieszyński żywobyci poradzili rzeknóć po naszymu to na zicher czytmiorze naszego TRAMWAJU s tego byliby moc radzi.

Władysława Magiera: jak uż mie tak fest pytocie panie redaktorze to poprugujym to rzeknóć wszecko po naszymu, ale sie moc na mie gniywejcie jak mi to nie pudzie snadno, bo dziynnie przeca prawiym po polsku i kapke bydym miała s tym ostudy. Od mała miyszkałach we Hażlachu chocioż tam żech ni ma rodzóno, ale tam zaczłach być szkolniczkóm i moji serce je tam aże do dzisia. To kochani naszej Ziymi Cieszyński isto żech wyduldała s mlykym matki i sie uż łod tego isto nigdy nie strzepnym. Móm też rada prawić po naszymu, a jak się znóndym na Zaolziu to poradzym aji rzóndzić po czesku. Ta czesko rzecz plyncie się wedla mie łod mała, bo jako dziywcze nawszczywiałach mojich starzków łod stróny taty moc razy każdego roka. I tu muszym pognać s tóm mojóm rzeczóm fest do przodku i prziznóm się wóm panie redaktorze, że jak żech była w stanie błogosławiónym i prziszeł na mie czas, to gnałach aże z Katowic do Cieszyna, skyrs tego, coby mój chłapiec mioł w metryce napisane CIESZYN. Przidarzi mi się nikiedy letnikorzóm wypolić s jakimsi naszym cieszyńskim ausdrukym jak idym ś nimi na wander i po tym je s tego kapke srandy i ostudy, bo łóni tego nie rozumióm. Podstawówke skóńczyłach we Hażlachu boch tam s mojimi łojcami miyszkała, a nieskorzij poszłach się uczyć do cieszyńskigo „Kopera” w kierym podarziło się mi zdać mature. Wszystkich belfrów tam stela do dzisia se dobrze spóminóm, skyrs tego, że byli ogrómnie fajni i ukozali mi, jako to trzeja robić, coby s młodziokami prziś do porzóndku. Ze szkoły móm do dzisia dobróm kamratke s kieróm sie koleżankujymy, bo łóna je tako, że poradziłach by ś nióm aji „kónie kraś”. Mómy jóm s mojim chłopym fest radzi, bo sóm my oba jedzinioczami i jeji nawszczywa robi nóm dycki moc szpasu. Nauka mi dobrze szła i skyrs tego ni miałach żodnej ostudy zacznóć sztudyrowani na UŚ w Katowicach, kaj na kóniec po zarachowaniu wszeckich egzaminów dostalach też robote. Po poru rokach, a było to w 1982 roku tak mie było teschno za Cieszynym, żech se tu naszła robote w „Rolniczoku” jako rechtorka łod historyji i tam w tej szkole podarziło mi sie wydzierżeć, aże do pyndzyji. Jak byłach rechtorkóm to żodyn na mie nie fluchcił i myślym se, że chłapcy i dziywczynta kierych uczyła byłi s tego radzi i mieli ucieche posłóchać tego czegoch ich uczyła.

- reklama -

Dycki jak żech uczyła cióngło mie do pisanio i dziepro na pyndzyji mógłach sie dać do tego. Zaczło się to we 2009 roku ganc przed świyntowanim 1200-lecia narodzynio naszego miasta. Prziszeł mi taki napad, coby napisać cosi zaimawego o naszych paniczkach ze Śląska Cieszyńskigo, kiere kiejsi cosi dobrego zrobiły dlo Cieszyna. Czasu miałach nie wiela i skyrs tego ta piyrszo moja ksiónżka je kapke ciynko, ale to coch chciała do ni wrazić mi sie podarziło. Pochwolić tu muszym pana dr.Szymeczka, kiery kiejsi regirowoł Kongresem Polaków w Czeskiej Republice, że pumóg mi przi wydrukowaniu tej ksiónżki, a nieskorzij aji też inszych ksiónżek. Fórt se jednakowóż spóminóm ty czasy jak żech uczyła we szkole w kierej wedla mie uczyly moji kamratki s kierymi sie do dzisia spotykómy, coby se ze sobóm porzóndzić. To kamracyni wyszło nóm na dobre, bo jak my sie roz trefiły do kupy to uznały my, że dobre by było zapisać się do taki światowej babski ogranizacyji Soroptymist International. Całe życi miałach też takigo kóniczka, coby wandrować po świecie, po naszych gorach i po naszych dziedzinach. Skyrs tego uznałach, że się zapiszym na kurs przewodników. Kosztowało mie to moc nerwów i utropy, coby pozdować ty wszecki egzaminy i rzeknym wóm, że uż po drugi bych tego nie poradziła. Ale jak uż żech zustała tym przewodnikym toch dała się roz nachósować, coby sztartnóć w ogólno polskich zawodach na przewodnika, kiery poradzi dłógo i pieknie rzóndzić o wiecach, kiere chce ukozać lufciorzóm. Muszym się wóm redaktorze pochwilić, że sie mi nie podarziło stanóć na pudle, alech była sztworto, co se też fest chwolym. Dzisio jak uż nie robiym jako rechtorka to moc razy szpacyrujym po Cieszynie s rozmajtymi wycieczkami i wyoślóm wszeckim rozmajte wieca o naszym mieście. Móm też strasznie rada dzielić się s ludziami wszeckimi móndrościami, kiere podarziło sie mi wrazić do czepani w całym mojim żywobyciu. Chocioż żech je s daleka łod polityki to podarziło mi się kiejsi porzóndzić s tak ważnymi polskimi paniczkami jakimi sóm prezydyntowe J.Kwaśniewska i A.Komorowska, a roz aji s marszałkinią Kidawą-Błońską i wnuczką p.Z.Kirkor-Kiedroniowej. Miałach też moc inszych przileżytości trefić na rozmajtych polskich ważnych ludzi i ło tym też się muszym pochwolić. Roz jak żech była we Warszawie toch w sali kóngresowej trefila na premiera Buzka, kiery mi naździoł na głowe szatke, kiero mi sklejzła s czepca i naroz znaszła sie na mojim karku. Kómusi podarziło sie to naździowani wyfocić i nieskorzij rozmajci moji znómi i przibuźni fórt mi sie pytali skyrs czymu premier sie nady mnóm zgiboł. Muszym sie też wóm prziznać panie redaktorze, że strasznie móm rada chodzić wyczepióno i robi mi to wielki szpas. Roz żech w tym czepcu chodziła aże patnos godzin, bo w tym dniu telach miała ze sobóm zwyrtu, że chybiło mi czasu, coby się przewlyc miyndzy wycieczkami, kierech obkludzała po Cieszynie. Jeszcze żech se spómniała, jak roz prziszło mi się pokozać w czepcu na mównicy w sejmiku wojewódzkim w Katowicach we świyntowani 80 rocznice jak sie pominył J.Kiedroń. Kapke sie eszcze inszych wspóminek nazbiyrało i taki dejmy na to wroku 2013, taki kryncyni filmu w moji chałupie, o „Cieszyńskiej Uliczce Kobiet”, kiery tyn wielki hałdamasz moja familija musiała jakosi przeżć. Była s tym wielko breweryja, bo moja chałupa zustała zwekslowano na studio TV i nie wszeckim domownikóm się to podobało, ale za to zustoł mi s tego piekny film i wspóminki.

Dzisio jak uż żech je na pyndzyji, to nic nie muszym i robiym yno to, na co móm chynć i to co uznóm, że mi przinoszo moc uciechy i szpasu. Skyrs tego nie poradzym siedzieć dóma na zadku i nic nie robić, bo nie leży to w moji noturze.Jak przidzie lato to jeżdżym na kole, a w zimie jak nasuje śniega to gzujym na biegowych skijach kaj się yny do. A na kóniec powiym wóm panie redaktorze, że czasami se tak rozmyślóm, czy dłógo bych wydzierżała siezieć dóma na zadku i zgibać się nad ksiónżkami. Isto by mi się to nie podarziło i muszym eszcze s tym czytanim ksiónżek kapke doczkać do czasu, aż sie tak naprowde posunym w rokach. A kiedy tyn czas przidzie TEGO NIE WIYM !

Chciała bych eszcze na kóniec rzyc, że ta rzecz po naszymu nie idzie mi uż tak gibko jak kiejsi i tymu uznałach że pochwolym pana redaktora F.J.Drala kiery mi w tym pumogoł i tak szykownie to napisoł.