Najsłynniejszy kwartet smyczkowy świata po raz kolejny zawita na festiwal Colours of Ostrava. Przed kilku laty na terenie byłego kombinatu hutniczego w Witkowicach zaprezentował owiany legendą projekt „Uniko”, zrealizowany z towarzyszeniem muzyków z Finlandii. Fani muzyki najnowszej nie tylko z Moraw, ale i Śląska i Czech już odliczają dni do spotkania z wyjątkowymi postaciami muzyki współczesnej.
Słynni Amerykanie odwiedzali region już kilkakrotnie. Szlak przecierali już w połowie lat 90. Jednak ich związek ze Śląskiem wykracza daleko poza zwyczajną aktywność koncertową. Ta – nazwijmy ją – bliskość datuje się od momentu, gdy Henryk Mikołaj Górecki, jeden z najsłynniejszych XX-wiecznych światowych kompozytorów, przyjął propozycję napisania kwartetu. – W połowie lat 80. usłyszałem III symfonię Góreckiego i nie mogłem uwierzyć, że nie odkryłem jej wcześniej. Nie mogłem też uwierzyć, że kompozytor nie napisał dotąd muzyki dla kwartetu smyczkowego, więc go o to poprosiłem – wspominał skrzypek David Harrington, założyciel Kronos Quartet.
Muzyczną przyjaźń pomiędzy muzykami a kompozytorem trwała aż do śmierci H.M. Góreckiego w 2010 roku. W sumie dla Kronos Quartet, których nazywał „fajnymi chłopakami z Kalifornii” (dziś w formacji gra również kobieta – wiolonczelistka Sunny Yang) Górecki stworzył cztery kwartety. Gdy muzycy pojawili się w Katowicach 12 lat temu by zaprezentować je na koncercie monograficznym (z którego pochodzą zdjęcia w artykule), Górecki przyjechał na próbę przed koncertem. – Jesteśmy umówieni na 15 kwartetów. Choć powinienem napisać 16, żeby przebić Dymitra Szostakowicza – żartował wówczas kompozytor. Górecki nie był jedynym kompozytorem ze Śląska, z którym znakomity kwartet próbował współpracować. Propozycję napisania dla niego utworu otrzymał również Wojciech Kilar, nie mniej słynny od Góreckiego w USA twórca. Kilar, choć rozpoczynał pracę nad kwartetem, zwykle jednak kończył na… symfonii. Amerykanie sięgnęli po jego muzykę, wykonując przed kilkoma laty „Orawę” podczas festiwalu Sacrum Profanum. W repertuarze mają też utwory innych polskich kompozytorów: Witolda Lutosławskiego, Pawła Mykietyna czy Krzysztofa Pendereckiego. Zresztą o Kronos Quartet mówi się, że potrafi zagrać „niemal wszystko”, choć specjalizuje się w wykonaniach muzyki XX wieku i najnowszej, chętnie sięgając też po muzykę etniczną, rockową czy jazzową. Lista postaci, z którymi koncertowali, jest imponująca, znajdziemy na niej m.in. Paul McCartney, David Bowie, Patti Smith, Allen Ginsberg, Jarvis Cocker, Zakir Hussain, Modern Jazz Quartet, Noam Chomsky, Rokia Traoré, Tom Waits, Rhiannon Giddens, Howard Zinn, Betty Carter, Van Dyke Parks, Caetano Veloso, k.d. lang, Amanda Palmer, Jherek Bischoff czy The National. Kwartet nagrywał również muzykę dla potrzeb filmu, w tym dla „Drakuli” czy „Requiem dla snu”.
Legendarni Kronosi oczywiście z pewną regularnością odwiedzają również Republikę Czeską, w tym przede wszystkim Pragę. Pojawili się także w Ostrawie, gdy w roku 2012 na Colours of Ostrava dla dużej festiwalowej publiczności zabrzmiał projekt „Uniko” – efekt spotkania z Kimmo Pohjonenem, znakomitym fińskim akordeonistą oraz jego rodakiem Samuli Kosminenen, znanym m.in. ze współpracy z formacją Múm.
Kronos Quartet w zeszłym roku świętował jubileusz 45-lecia istnienia, i w jubileuszowym roku ukazał się kolejny ich album, nagrany wspólnie z legendą amerykańskiego undergroundu, Laurie Anderson, zatytułowany „Landfall”. Formacja od 2015 roku organizuje z własnej inicjatywy festiwal w San Francisco, na którym prezentuje najważniejsze dzieła muzyki nowej i najnowszej.
Nie znamy jeszcze szczegółów repertuarowych lipcowego koncertu. Wiosną tego roku Kronos Quartet zagra we Wrocławiu, z gościnnym udziałem irańskiej wokalistki Mahsa Vahdat, z kolei kilka dni później podczas koncertu w Montrealu formacja zaprezentuje kompozycje m.in. Philipa Glassa, Johna Coltrane’a, Pete’a Townshenda, Charlesa Mingusa czy zespołu Sigur Rós.
Festiwal Colours of Ostrava odbędzie się w dniach od 17 do 20 lipca. Wciąż można kupować karnety na to wydarzenie.
