Biennale Rysunku i Malarstwa Uczniów Średnich Szkół Plastycznych to wydarzenie wyjątkowe i warte uwagi. W przestrzeni wystawienniczej prestiżowej Galerii Bielskiej BWA prezentowana jest twórczość młodych ludzi z całej Polski, twórczość będąca wynikiem pracy, umiejętności, ale przede wszystkim wrażliwości plastycznej młodzieży. Cytując prof. dra hab. Sławomira Brzoskę: – W kalendarzu artystycznym w Polsce swoje ugruntowane już miejsce mają dwie imprezy odbywające się w Bielsku-Białej. Jedną jest Biennale Malarstwa „Bielska Jesień” w Galerii Bielskiej BWA, drugą Ogólnopolskie Biennale Rysunku i Malarstwa Uczniów Szkół Średnich Plastycznych.
W tym roku odbywa się 16. edycja tego konkursu, którego organizacja prowadzona jest przez Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Juliana Fałata w Bielsku-Białej, pod patronatem Centrum Edukacji Artystycznej w Warszawie, we współpracy z Galerią Bielską BWA oraz Urzędem Miasta Bielska-Białej. Rozstrzygnięcia konkursu dokonuje komisja, składająca się z wykładowców ASP. Pomysłodawcą tego wydarzenia jest Andrzej Rubinkiewicz – wieloletni, obecnie emerytowany Dyrektor PLSP im. Juliana Fałata w Bielsku-Białej, który przez wiele lat troszczył się o jego przebieg.
Do tegorocznej edycji Biennale zostało zgłoszonych 578 prac, z 39 szkół z całej Polski.
Komisja w składzie: prof. dr hab. Sławomir Brzoska, Uniwersytet Artystyczny im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu – przewodniczący komisji; dr hab. Witold Stelmachniewicz, prof. ASP, dziekan Wydziału Malarstwa ASP im. Jana Matejki w Krakowie; prof. Maria Targońska – ASP Gdańsk oraz prof. Jacek Rykała – ASP Katowice dokonała przeglądu nadesłanych prac rysunkowych i malarskich, spośród których wybrała prace nagrodzone, wyróżnione oraz zakwalifikowane do wystawy pokonkursowej.
Grand Prix przyznano Jakubowi Klamie, uczniowi Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. Jacka Malczewskiego w Częstochowie (nauczyciel prowadzący: Piotr Kaniecki), za obraz pt. Przedmieścia.
Komisja przyznała także nagrody:
1 nagroda w kategorii malarstwo
Zuzanna Olszewska, Autoportret, Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, nauczyciel prowadzący: Małgorzata Maciejewska
2 nagroda w kategorii malarstwo
Stanisław Dąbrowski, Linia 20, Liceum Sztuk Plastycznych im. Tadeusza Kantora w Dąbrowie Górniczej, nauczyciel prowadzący: Damian Pacha
3 nagroda w kategorii malarstwo
Wiktoria Przegendza, Pejzaż, Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Józefa Pankiewicza w Katowicach, nauczyciel prowadzący: Piotr Kossakowski
1 nagroda w kategorii rysunek
Agata Wierzbicka, Zaplecze wyobraźni, Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Juliana Fałata w Bielsku-Białej, nauczyciel prowadzący: Klaudia Lata
2 nagroda w kategorii rysunek
Weronika Ziółkowska, Dziecko, Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Magdaleny Abakanowicz w Gdyni, nauczyciel prowadzący: Tomasz Sójka
3 nagroda w kategorii rysunek
Zuzanna Tatara, Szamanka, Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Juliana Fałata w Bielsku-Białej, nauczyciel prowadzący: Iwona Korus
Gabriela Wiśniewska, Autoportret, Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Władysława Hasiora w Koszalinie, nauczyciel prowadzący: Piotr Wasilewski
Wyróżniono 10 obrazów oraz 10 rysunków, do wystawy zakwalifikowano prawie 70 prac z obu dyscyplin.
Na charakter prac prezentowanych podczas wystawy pokonkursowej wpływa z wiele czynników, o których w kontekście 16. Biennale mówi prof. dr hab. Sławomir Brzoska: – Tegoroczna edycja Biennale, podobnie jak poprzednia, prezentuje dokonania tych uczniów, którzy w swojej edukacji plastycznej doświadczyli skutków pandemii, utrudniającej normalną egzystencję, jak i twórczą działalność. Zakłócony został naturalny, bezpośredni kontakt nauczyciela z uczniem, jakże istotny w nauczaniu podstaw sztuki. W dużym stopniu zastąpiły go media wirtualne, praca zdalna. Zamiast w swobodnej pracownianej przestrzeni, uczniowie zmuszeni byli pracować w warunkach domowych, nie zawsze dostatecznie umożliwiających szeroki artystyczny gest. Dlatego zanim wszedłem do sali wypełnionej pracami plastycznymi, które wraz z pozostałymi jurorami mieliśmy ocenić, zastanawiałem się, jaki stopień „spustoszenia”, związany z pandemią, zobaczymy. Praca przy sztaludze w towarzystwie profesjonalnego nauczyciela daje możliwość nie tylko odtwórczego działania wymagającego szczególnej uwagi, wyrabia zdolność operowania narzędziem, ale też uczy samodyscypliny, która u osób w tak młodym wieku nie jest rzeczą prostą. Od położenia pierwszej kreski, pierwszego śladu pędzla do ostatecznego zawerniksowania lub zafiksowania gotowego dzieła, proces pracy wymaga szczególnego skupienia. Gwałtownie rozwijający się świat z jego obecnym pogmatwaniem oraz mnogość i ogólnodostępność mediów także nie ułatwiają pracy. Utrzymywanie zdrowych proporcji pomiędzy samodzielną pracą a pokusami wynikającymi z atrakcyjności mediów elektronicznych wymaga od dzisiejszej młodzieży szczególnego samozaparcia i myślę, że w tym sensie pokoleniu rodziców dzisiejszych młodych adeptów sztuki było kiedyś łatwiej. (…)
Rozwój technologiczny ułatwia i poszerza twórcze możliwości, z drugiej jednak strony może doprowadzić do spłycenia idei. Najważniejsze jest nauczenie zdolnej młodzieży świadomego i mądrego korzystania z tych udogodnień, umiejętności krytycznego podchodzenia do nich. I tutaj pojawia się szczególne zadanie dla kadry nauczycielskiej średniego szczebla, nauczającej podstaw rysunku i malarstwa. Jak mogliśmy się przekonać, do tej pory radzą sobie z tymi współczesnymi wyzwaniami znakomicie.
Prace plastyczne przesłane na konkurs, oprócz walorów typowo plastycznych, zawierały często duży stopień wrażliwości i świadczyły o dojrzałości ich autorów. Na tym poziomie można było już dostrzec, które rysunki czy obrazy stworzyły młode osoby mające predyspozycje malarskie, graficzne, rzeźbiarskie czy architektoniczne.
Niewątpliwie jednym z czynników mających wpływ na twórczość uczniów średnich szkół plastycznych są nauczyciele prowadzący, mający za sobą edukację w różnorodnych ośrodkach artystycznych i posiadający swój własny dorobek. Celem pracy z młodzieżą jest wspieranie jej w kształtowaniu warsztatu plastycznego i indywidualnej drogi twórczej, spójnej z możliwościami i wrażliwością każdego ucznia. Sztuką w tej relacji jest unikanie narzucania własnej stylistyki i cech charakterystycznych, będących nieodzownym elementem działań twórczych każdego artysty. Wystawa, która towarzyszy aktualnej edycji Biennale, zwraca uwagę, że nauczyciele w średnich szkołach plastycznych są również artystami. Stąd jej tytuł: Artefakty. Ogólnopolska Wystawa Prac Nauczycieli Przedmiotów Artystycznych Średnich Szkół Plastycznych. Artefakty to dowód rzeczowy, poświadczający czyjąś obecność, funkcjonowanie, działalność. Ale początek słowa to „Art”, co sugeruje, że działalnością tą jest sztuka. Wystawa nauczycieli stanowi tło Biennale, odnosząc się do tego, że w edukacji na pierwszym planie zawsze jest uczeń. Ważnym jest, by na drodze jego rozwoju towarzyszyli mu ludzie o odpowiednich kompetencjach. A w szkołach artystycznych wydaje się szczególnie istotne, by nauczyciel był człowiekiem pełnym pasji, którą będzie potrafił przekazać swoim podopiecznym, nie tylko jako wiedzę, ale przede wszystkim pokazując własnym przykładem, jak cenna ona jest.
Drugą wystawą, która towarzyszy Biennale, jest wystawa malarstwa zwyciężczyni poprzedniej edycji – Mai Sawickiej. Będzie ona prezentowana w Klubokawiarni Aquarium, uzupełniając całość ekspozycji o akcent dokonań młodej artystki, absolwentki Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, a obecnie studentki Uniwersytetu Artystycznego im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu na kierunku Scenografia.
Organizacja wszystkich trzech wystaw w Galerii Bielskiej BWA jest możliwa dzięki uprzejmości i wsparciu Agaty Smalcerz – Dyrektor Galerii. Ekspozycje można oglądać do 7 kwietnia.
