Nie wszystko kończy się po zapuszczeniu kurtyny. Teatralne lalki wciąż odgrywają swoje role pozostając w zachwycie dziecka.
Sztuka lalkarska to połączenie sztuki plastycznej i teatru. W teatrze lalek na scenie obok aktorów pojawiają się lalki. Ich zadaniem jest wspomaganie pracy aktora, czasem jednak to lalki odgrywają główne role. Początki teatru lalkowego tkwią w mistycznych obrzędach religijnych. Już kultura ludzi pierwotnych wykorzystywała prymitywne lalki do przedstawiania scen obrzędowych. Także starożytni Grecy w czasie święta boga Dionizosa nieśli poruszane sznurkami lalki. Ze starożytnej Grecji sztuka lalkarska zawędrowała do Rzymu, później do Bizancjum, a stamtąd do pozostałych krajów Europy.
Okres średniowiecza to początek teatru lalek w Europie. W początkowym okresie przedstawienia w teatrze lalek prezentowały problemy obyczajowe i społeczne. Później pojawiły się sceny związane z narodzeniem i zmartwychwstaniem Jezusa Chrystusa. Z biegiem czasu w przedstawieniach tych pojawiły się, często wulgarne, elementy świeckie. Teatr lalkowy trafił także do Polski. Przykładem znanych tylko w naszym kraju misteriów lalkarskich jest szopka polska.
Przez wieki przedstawienia teatru lalkowego wystawiane były głównie na jarmarkach. Ich organizacją zajmowali się pojedynczy lalkarze, czasem trupy wędrownych aktorów. Główną publicznością tych przedstawień stanowili ludzie prości i niewykształceni, wyższe warstwy rzadko kiedy interesowały się przedstawieniami teatru lalek. Postrzeganie teatru lalek zmieniło się dopiero w dobie romantyzmu. Z czasem teatr lalkowy przekształcił się i był kierowany szczególnie do dzieci z przesłaniem edukacyjnym. Dzisiaj teatr lalkowy głównie swój repertuar układa dla najmłodszych widzów. Każdego roku niestety teatrów lalkowych ubywa. Należy więc zrobić wszystko by ocalić lalkowe sceny dla kolejnych pokoleń. Dla dzieci to pierwszy kontakt z teatrem i z pewnością ma duży wpływ na kształtowanie ich wrażliwości.
Teatr lalkowy istnieje i wpisuje się w historię naszego regionu już od siedemdziesięciu lat.
Scena „Bajka” jest trzecim w pełni profesjonalnym zespołem (oprócz Sceny Polskiej i Sceny Czeskiej) Teatru Cieszyńskiego w Czeskim Cieszynie. Bajka powstała w 1948 roku i pierwotnie działała jako Teatr Lalek Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego (PZKO) w Czeskiej (Czechosłowackiej) Republice. Od 2008 roku Bajka stała się częścią Teatru Cieszyńskiego. Zespół aktorski liczy 4 aktorów-lalkarzy. Przygotowuje 3 premiery w sezonie, zazwyczaj w dwu wersjach językowych, po polsku i po czesku. Do 2010 roku Bajka grała spektakle wyłącznie po polsku, przede wszystkim dla dzieci z przedszkoli i niższych klas szkół podstawowych z polskim językiem nauczania. Od premiery przedstawienia „Świetliki” („Broučci“) w reżyserii Marii Míkovej zaczęła wystawiać spektakle również w języku czeskim i dzięki temu dziś do Bajki przychodzą również dzieci z czeskich przedszkoli i szkół podstawowych z województwa morawsko-śląskiego. W ten sposób Teatr Cieszyński zdobywa i wychowuje swych przyszłych widzów już od najmłodszych lat. A widzowie ci w przyszłości staną się widzami Sceny Polskiej i Czeskiej.
O tym, jak piękny i niezwykły jest świat scenicznych lalek przekonaliśmy się podczas pierwszego, cieszyńskiego Festiwalu Teatrów Lalkowych „Lalki dzieciom”. Organizatorzy festiwalu (Teatr Lalkowy „Bajka” Cieszyńskiego Teatru i Ośrodek Kultury „Strzelnica”) zaprosili teatry lalkowe z Czech, Słowacji i Polski. Najmłodszą publiczność oczarowała różnorodność lalek i pomysłów scenicznych, a każdy spektakl był podróżą do magicznego świata teatru. Z pewnością najmłodszy widz jest widzem najbardziej wymagającym, który odważnie okaże zniecierpliwienie czy znudzenie ale potrafi również śmiać się na głos i zachwycać.
– Wielkim zaskoczeniem była dla nas festiwalowa frekwencja. Najbardziej cieszy nas ilość dzieci na spektaklach. To pierwszy taki festiwal w Cieszynie, wiązało się więc z tym wydarzeniem sporo obaw. Podjęliśmy się tego wyzwania bo większość teatralnych wydarzeń czy festiwali kierowana jest do widza dorosłego. Sami odwiedzając inne teatry i grając w innych miastach widzimy jak bardzo potrzebna jest wymiana doświadczeń i dyskusja. Teatr lalek stał się sceną niszową a my mamy zamiar udowodnić, że cieszyńska „Bajka” może stać się zauważona i z pewnością bardzo potrzebna. Przede wszystkim potrzebna najmłodszym widzom. Chcemy więc na stałe zagościć z lalkowym festiwalem w kulturalnym kalendarzu naszego regionu – mówi kierownik sceny „Bajka” Jakub Tomoszek.
Małych i tych starszych widzów zapraszamy na spektakle „Bajki” do Cieszyńskiego Teatru.
