Porzóndzymy pogadamy – Eugeniusz Raabe

0
1653
Eugeniusz Raabe, fot. F. Dral
- reklama -

Jako co miesiónc dzisio zaś podarziło się nóm prziś do rzeczy s jednym szykownym panoczkym, kiery sóm o sobie prawi, że je tak po prowdzie kapke Zaolziokym, kapke Hanysym i na łostatek Tustelokym. W tym piyńć a dwacatym TRAMWAJU porzóndzymy s kimsi kiery snoci całe swoji żywobyci fórt cosi dlo tusteloków mioł chynć robić. Szło by to tak rzeknóć, że dlo niego kultura i chwolyni się naszóm tradycyjóm zaimało go dycki, jak se snaszeł po robocie kapke czasu

Eugeniusz Raabe – z wykształcenia prawnik – były kierownik w Zakładzie Karnym w Cieszynie, który oprócz pracy zawodowej poświęcił się propagowaniu tradycji kultury Śląska Cieszyńskiego. Pasjonat muzyki, a także w młodych latach chórzysta śpiewający pod batutą prof. Karola Stryi. Przez długie lata jego działalność była widoczna we wszystkich formach życia środowiskowego naszego miasta. Długoletni prezes koła nr 2 Macierzy Ziemi Cieszyńskiej, a także długoletni radny Rady Miejskiej Cieszyna, jako przewodniczący Komisji Statutowej, Komisji Kultury Oświaty i Sportu, a także Komisji Zdrowia i Patologii Społecznej. Swój wolny czas poświęcał także działalności w Spółdzielni Mieszkaniowej „Cieszynianka” jako członek rady nadzorczej, oraz jako Przewodniczący Rady Osiedla Podgórze. Był i jest ciągle pomysłodawcą i realizatorem wielu imprez, wycieczek, benefisów, prelekcji, oraz niezliczonych ilości spotkań mieszkańców Osiedla „Podgórze”. Za tą społeczną działalność został uhonorowany Medalem Pawła Stalmacha, oraz może się poszczycić godnością Honorowego Członka Macierzy Ziemi Cieszyńskiej. Pomimo zaawansowanego wieku stale służy wszystkim dobrą radą i chętnie przekazuje swoje życiowe doświadczenia. Za ten jego ogrom pracy w zakresie upowszechniania kultury, w dniu 27.09.br otrzymał Nagrodę Miasta Cieszyna w dziedzinie artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury.

Fryderyk Dral: Panie Eugeniuszu, cieszyniocy o was prawióm, że dłógo takigo tusteloka u nas nie bydzie, kiery by poradził telkownego swojigo czasu nie żałować i poświyncać inszym ludzióm. Jo móm dlo was takóm pytke, cobyście to wszecko rzekli po naszymu co ło was prawióm i aji to, co wy se o sobie wszymocie. Dobre by też było rzeknóć eszcze jako wóm sie to wszecko podarziło, że całe żywobyci cosi fórt dobrego żeście robili dlo inszych ludzi. Czytmiorze naszego TRAMWAJU bydóm za to moc radzi i tego isto dłógi roki wóm nie zapómnóm

Eugeniusz Rabe: Jak uż mie tak pieknie pytocie panie redaktorze to poprugujym, bo za chłapca my dóma yno prawili po naszymu i do dzisia żech tego nie zapómnioł.
Rodzóny żech je na Zaolziu w taki dziedzinie kiero kiejsi mianowała sie Dolne Błędowice, a dzisio to je Havirov dwanas. Dłógoch tam nie zagrzoł, bo uż jak żech mioł półtora roku to musiołech się przekludzić do Świętochłowic, kaj mój ociec był pastorym, uż aże od przed wojny w kościele ewangelickim. Skyrs tego jednak, że był wielkim polskim patryjotóm musioł sie przed Niymcami schrónić na Zaolziu. S tym mieli my kapke ostudy, bo coby roz do roka nawszczywić tam w Czechach mojich starzików musiołech dycki wyrobić se paszport. Było s tym fórt moc ostudy i roz moji ojcowie mie w tych Czechach niechali i chodziłech w tych Błędowicach tam pół roku do polski szkoły. Uczyłech się tam w tych Czechach ganc dobrze, ale ruski mi jakosi nie szło. Jak nieskorzij podarzilo mi sie spadki dostać do Polski to w tych Świętochłowicach chodziłech dalij do podstawówki i aji do liceum. S tego czasu spamiyntołech dobrze to, że dziynnie musiołech aji czasym dwa razy do dnia przewlykać koszule, bo s kuminów fórt cosi czornego sie suło. W tej podstawóce i liceum byłech yno sóm ewangelikym, a i tak miołech poważani, bo wszedcy chlapcy i dziełuchy przichodzili do mje na fare pograć se w siatke i ping-pónga. Wedla fary płynyła rzeka Rawa, z kierej korzystała huta i skyrs tego była woda w ni fórt ciepło i zmazano. Na piónte urodziny dostolech taki gumiane koło nafukane luftym i w tej Rawie uczyłech sie s kamratym pływać. Skóńczyło sie to tak, że oba my mieli czyrwióne chrosty na całym ciele, a mamy se wszymały, że cosi my szpatnego zjedli. Łod mała byłech fórt w każdym manszafcie nejmłodszy i skyrs tego, że uż mie mocka chorób dopadło fórt se myślym żech je młody i góniym wszyndzi kaj sie yno do. Nauczyłech sie też wartko czytać i jak żech mioł 5 roków toch czytoł znómym mojich ojców Trybune Robotniczóm, co było fest srandowne. Poradziłech też prawić głosami inszych ludzi, ale moc zaimawe było rzóndzić głosami znómych ludzi dejmy na to: Foga, Gomułki, Zina, Tomaszewskiego i nkszych ważnych ludzi w tamtych rokach. Chodzili my też na piwo do gospody „Wyzwolenie” ,kaj taki furmón Wildy s nami dycki dowoł sie do rzeczy i fuloł o sobie kaj to kiejsi był i co robił we woje, chocioż na ni nigdy nie był. Kapke ostudy miołech przi maturze s matmóm, bo jakosi ty przedmioty ścisłe do czepani nie chciały mi wlyź. Ale jak to pón redaktor też isto wiy, kiejsi nauczyciele pumogali przi maturze i mie sie podarziło siedzieć za mapóm, kaj belfer od matmy pumóg mi prziś do porzóndku s jakimsi trudnym zadanim. Sztudyrowołech we Krakowie na UJ na kiery podarziło mi się dostać za piyrszym szlagym. Tam jednakowóż dopadło mie tela rozmajtych uciech, jako dlo chlapca s dziedziny, żech zaroz dlo taki jednej krakowianki głowem stracił. Jakosi ganc dobrze to sztudyrowani mi sie podarziło, ale coby kapke luftu chycić zrobiłech se przerwe na piyrszóm robote w insztytucyji, kiero kiejsi RUCH się mianowała. Nieskorzij, a był to rok 1970 dostolech robte w Zakladzie Karnym w Cieszynie. Kapke to było procne coby mojich szefów w Katowicach upytać i dostać te robote w Cieszynie, ale jakosi sie mi podarziło to im wyłónaczyć, że jo tu je stela i móm rod Śląsk Cieszyński. Prowda była jednakowóż ganc inszo, bo moja galanka była z Havirova, a mie była yno potrzebno stało przepustka, co bych móg do ni fórt cugym jeździć. W tym hareszcie ło kierym rzóndzymy, przerobiłech do pyndzyji i było tego aże trzicet roków. Do dzisia chocioż uż tam w tym hareście nie robiym osimnos roków, poradzym na ceście eszcze trefić na ludzi, kierzi tam odsiadowali i ś nimi dać się do rzeczy. Je to dycki bardzo fajne, bo prawi to ło tym, żech żodnymu nigdy krziwdy nie zrobił i ludzie mi to pamiyntajóm. Jako zastympca tego haresztu miołech we starości kogo rychlij puścić za dobre sprawowani do chałupy, abo dać mu aji przepustke. W Cieszynie przekludzołech sie yny roz i było to s ulice Chopina, kaj żech mioł M-2, na Osiedle Podgórze, kaj żech dostoł wiynkszy kwartyr, bo mi się familija piwiynkszyła. Tam mi sie fest spodobało i podobo sie do dzisia i nie było mi luto dować inszym swojigo czasu, coby tustelocy, kierzi tam majóm kwartyry też na nic nie fluchcili. Fórt żech rozmyśloł, coby ludzie po robocie dostali czegosi, coby im dało kapke radości. Dwa roki przed pyndzyjóm mój kamrat namówił mie, coby sztartnóć we wyborach do Rady Miasta Cieszyna s  ugrupowania „Cud Nad Olzą”. Tak mi sie zdało, że sztyry roki to ni ma moc czasu i dołech się nahósować, boch se myśloł, że jakosi tam wydzierżym. Wydzierżołech tam aże szesnos roków, bo fórt cosi było dlo Cieszyna trzeja zrobić, a inszym się nie chciało. W taki radzie je fórt cosi do roboty, a eszcze jak uż człowiek je na pyndzyji to mo kapke wiyncyj czasu, kiery idzie bez starości dać s darma naszymu miastu. Na mojim Osiedlu Podgórze dołech sie do roboty organizowanio imprez, kiere mianujóm się: „Bawimy się na Podgórzu” i je to do nie uwierzynio, ale uż trzinos razy nóm sie to podrziło szafnóć. Na każdóm s tych imprez przijechoł kierysi co pieknie śpiywoł, abo piknie tańcowoł i tustelokóm się to dycki pdobało i mie za to chwolili. Dzisio jeszcze móm kapke zdrowio, kiere pozwolo mi mieć we starści moji wnuczynta, a s tej roboty społecznej dlo ludzi to mojóm miłością jest koło nr.2 Macierzy Ziemi Cieszyńskiej „Mały Jaworowy”, kiery mo też pod sobóm Dyskusyjny Klub Propozycji. Je żech dycki miyndzy ludziami dlo kierych fórt móm eszcze chyńć i poradzym cosi organizować. Roz do miesiónca przyjyżdżo do nas kierysi ważny ze Zaolzio , kiery dycki mo cosi móndrego do powiedzynio, a nieskorzij idzie aji sie ś nim dać sie do rzeczy. Zaś roz na dwa miesiónce cały zarząd siado razym i radzi, coby ludzióm dać nowego do uciechy. Całe koło zbiyro się do kupy roz na kwartał i dycki na kóniec pokazujymy naszym człónkóm cosi srandownego i wesołego. Dycki też udowo mi sie namówić jakisikej znanych ludzi, kierzi /i tu muszym się wóm redaktorze pochwolić / przijyżdżajóm i śpiywajóm, abo aji tańcujóm za bóg zapłać. I eszcze roz się muszym pchwolić, że eszcze mi żodyn nie rzeknył, że nie przijedzie i żodyn nie wycióngoł rónk po pinióndze.
A na kóniec żech se eszcze spómniół i to wóm murzym redaktorze rzeknóć, że jo je tym kiery się skapnył, że Ewa Farna bydzie kiejsi wielkóm artystkóm. Jak miała dwanos roków toch namówił jeji ojców coby na tej naszej „Podgórzowej” imprezie zaśpiywała. Spóminóm se to do dzisia, jak żech zapowiedzioł: „posłóchejcie tej dziełuszki, bo to bydzie kiejsi wielko gwiazda” I stało się – jest GWIAZDĄ !

- reklama -