Niewiele jest w Polsce takich miejsc jak powiat słupski. Jego magia to szum morskich fal Bałtyku, piękno krajobrazów, malownicze wzgórza, pełne tajemnic lasy, a wśród nich liczne jeziora i rzeki – Słupia ze Skotawą, Łeba, Wieprza i Łupawa. Mimo, że region słupski utożsamiany jest głównie z letnim wypoczynkiem, warto spędzić tu urlop o każdej porze roku, gdyż w zasięgu ręki jest wiele możliwości i atrakcji. Oprócz wielu walorów przyrodniczych i kulturowych, atutem regionu słupskiego są liczne gospodarstwa agroturystyczne, życzliwi ludzie, ich gościnność oraz smaczna kuchnia. Na ziemi słupskiej panują idealne warunki do uprawiania turystyki aktywnej: windsurfingu, kajakarstwa, wycieczek rowerowych, pieszych wędrówek, jazdy konnej, wędkarstwa morskiego
i myślistwa. Podziwiać tu można bogactwo przyrody oraz zabytkową zabudowę o konstrukcji szachulcowej z XVII i XIX wieku. Wypoczynek na wsi regionu słupskiego to mądry wybór każdego turysty. Dzięki morzu możliwości każdy znajdzie tu coś dla siebie!
USTKA
Tutejsze plaże uważane są za najpiękniejsze na całym wybrzeżu. Portowe falochrony i promenada stanowią idealne miejsce romantycznych spacerów. Z portu można wypłynąć w rejs po Bałtyku. A centrum miasta to pięknie odrestaurowana starówka, eleganckie wille, niebanalne muzea, dziesiątki nastrojowych kafejek. Na gości czekają hotele, pensjonaty, apartamenty i ośrodki wypoczynkowe na każdą kieszeń.
To miejsce na wypoczynek nie tylko latem. Dobrze jest przyjechać tu jesienią, kiedy milknie wakacyjny gwar, a spacery po niemal pustej plaży mają w sobie coś z magii. Równie urokliwa jest wiosna, kiedy z każdym dniem robi się coraz cieplej. Zima to z kolei okres efektownych sztormów – podczas największych fale bez trudu przelewają się przez molo. Wtedy w powietrzu jest najwięcej jodu i warto wchłaniać go pełną piersią.
Ustka to nie tylko jedna z wakacyjnych „stolic” Polski, ale również oficjalne uzdrowisko. Na zdrowie dobroczynnie wpływa już sam pobyt w mieście. Morski klimat łagodzony jest przez rozległe kompleksy leśne, które otaczają miasto z trzech stron. Stanowią one skuteczną osłonę przed zachodnimi wiatrami, a powietrze po przedarciu się przez miliony sosnowych igieł zamienia się w zdrowy aerozol, niczym w tężniach. Nasycone jest wówczas naturalnymi olejkami eterycznymi, a także solami wapnia i solami magnezu. Ujemna jonizacja powietrza wyjątkowo dobrze wpływa na samopoczucie. Do tego dochodzi obecność jodu – jego stężenie na wybrzeżu Bałtyku jest największe w Europie (szczególnie w odległości do trzystu metrów od brzegu morza). Najwięcej jest go w powietrzu podczas silnych wiatrów, czyli w okresie od jesieni do wiosny – to jeszcze jeden powód, żeby Ustkę odwiedzać także poza sezonem letnim. Jod łagodzi objawy przemęczenia i depresji, zwiększa koncentrację, obniża poziom cholesterolu, a także poprawia przemianę materii, dzięki czemu pobyt nad morzem może poprawić nasz wygląd. Nie tylko powietrze jest w Ustce zdrowe. Kąpiele w słonej wodzie morskiej to obowiązkowy punkt programu, miasto ma też zasoby borowin i wód mineralnych. W zakładach uzdrowiskowych leczone są liczne schorzenia, w tym dróg oddechowych górnych i dolnych, reumatologiczne, ortopedyczno-urazowe, endokrynologiczne, przemiany materii, a także układu nerwowego i układu krążenia. Medyczna infrastruktura dostępna jest nie tylko dla kuracjuszy, ale także dla osób zdrowych.
MUZEA
Ustka to nie tylko plaża i morze. O dziejach miasta
i życiu jego dawnych mieszkańców można dużo dowiedzieć się w muzeach:
– Muzeum Ziemi Usteckiej (ul. Marynarki Polskiej 64) – zbiory: kolekcja etnograficzna, archiwalne zdjęcia oraz dokumenty poświęcone historii lokalnego przemysłu stoczniowego;
– Muzeum Mineralogiczne (ul. Limanowskiego 9) – kolekcja minerałów (w tym największy kryształ górski w Polsce), szkielet dinozaura oraz muszle z całego świata,
– Muzeum Chleba (ul. Marynarki Polskiej 49) – eksponaty, jak dawne gofrownice, maszyny do wypiekania, mieszadło do ciast, czy XIX-wieczna lodówka działająca bez elektryczności. Jest też stół do wyrobu pierników oraz niewielkie piekarnicze gadżety
SPORTY WODNE
Wakacje nad morzem to świetna okazja do rozpoczęcia przygody ze sportami wodnymi. Największą popularnością cieszy się żeglarstwo, kitsurfing, czy parolotniarstwo.
Działają tu ośrodki nurkowe, które organizują kursy schodzenia pod wodę (o różnym stopniu trudności), a dla doświadczonych – podwodne wyprawy. Można odwiedzić jeden z kilku zalegających na dnie wraków, polodowcowe pola głazów albo ilaste struktury o nietypowej budowie.
Poza sezonem można korzystać z uroków miasta, ale też brać kąpiele morskie. Miłośnicy zimnej wody zwykle spotykają się na plaży w niedziele. Lodowate kąpiele świetnie pobudzają układ krążenia i system odpornościowy organizmu.
W usteckim porcie cumują jednostki wycieczkowe, którymi w sezonie można popływać po Bałtyku. Popularne są rejsy stateczkami wyglądającymi jak pirackie galeony albo szybkimi łodziami motorowymi. Osobna kategoria wypraw morskich to rejsy dla wędkarzy, które odbywają się na specjalnie przystosowanych do tego celu kutrach.
NADMORSKIE MIEJSCOWOŚCI
W okolicach Ustki wypoczywać można też w licznych nadmorskich kurortach i miasteczkach turystycznych położonych na terenie gminy Ustka.
Wśród nich są takie miejscowości turystyczne jak Rowy, Poddąbie, Dębina, Orzechowo i Przewłoka. W Rowach na turystów czekają dobrze przygotowana baza noclegowo-gastronomiczna, szerokie plaże oraz wysokie 30-metrowe klify. W okresie wakacyjnym Rowy tętnią życiem a to za sprawą wachlarza imprez, jakie oferują. Dwa duże wydarzenia odbywające się od wielu lat i cieszące się niesłabnącą popularnością to Ogólnopolski Zjazd Maskotek, na który ściągają gigantyczne pluszaki będące atrakcją szczególnie dla najmłodszych oraz Ogólnopolski Przegląd Paradnych Orkiestr Dętych. Podczas tej imprezy orkiestry z różnych części Polski wraz z tańczącymi mażoretkami paradują ulicami Rowów zapewniając widzom wrażenia zarówno wizualne jak i słuchowe. Przemarsz wieńczy koncert orkiestr w rowieńskiej muszli koncertowej. Dzięki znajdującym się w okolicy złożom borowiny oraz odpowiedniej wilgotności i nasłonecznieniu można tu leczyć choroby układu oddechowego i krążenia oraz alergie skórne.
Nadmorska gmina Ustka przyciąga miłośników dwóch kółek. A wszystko za sprawą „SZLAKU ZWINIĘTYCH TORÓW” umiejscowionego na starym nasypie kolejowym między Ustką a Rowami, liczy 20 km i stanowi odcinek Hanzeatyckiej Trasy Rowerowej R-10 biegnącej wzdłuż całego polskiego wybrzeża Bałtyku. Rokrocznie szlakiem tym przebiega trasa Ogólnopolskiego Rajdu Rowerowego „Szlakiem Zwiniętych Torów”, na który ściągają rowerzyści z całej Polski. Rajd odbywa się już od 25 lat, zazwyczaj w pierwszą sobotę lipca a jego finał ma miejsce w Poddąbiu, które zostało okrzyknięte „Rowerową Letnią Stolicą Polski”.
Poddąbie to idealne miejsce na postój i odpoczynek dla rowerzystów, ze względu na umiejscowioną tam stacyjkę rowerową. Stacyjka rowerowa w Poddąbiu jest innowacyjnym miejscem postojowym dla rowerzystów. Znajdują się tam nie tylko stojaki na rowery oraz ławki i stoły jako miejsce do odpoczynku, ale również takie udogodnienia jak szafki skrytkowe na bagaż czy samoobsługowa stacja naprawy rowerów oraz panele solarne służące ładowaniu rowerów elektrycznych czy telefonów komórkowych, co pozwala na korzystanie z ekologicznych odnawialnych źródeł energii. Stacja w Poddąbiu jest pierwszą tego typu w województwie pomorskim, drugą w Polsce.
Dla osób preferujących zaawansowaną turystykę pieszą polecamy czerwony SZLAK „NADMORSKI”, którym można przedostać się z Ustki do Rowów. Szlak w większości prowadzi przez las wzdłuż morskiego brzegu przyozdobionego w wysokie majestatyczne klify. Lżejszą alternatywą na wędrówkę pieszą będzie atrakcyjna ścieżka przyrodniczo – dydaktyczna „Orzechowska Wydma”. Ścieżka ma swój początek w Orzechowie na terenie Ośrodka Szkoleniowo – Wypoczynkowego „Leśnik”. Cała trasa liczy niecałe 3 km i prowadzi przez najbardziej charakterystyczne elementy morskiego krajobrazu. Jest idealną propozycją na wycieczkę dla całej rodziny.
Między Poddąbiem a Rowami znajduje się miejscowość Dębina, w której przy odrobinie szczęścia możemy podziwiać z plaży unoszące się w powietrzu paralotnie. Dębina słynie z bardzo wysokich klifów, które stanowią raj dla paralotniarzy. Dzięki klifowemu brzegowi i sprzyjającym wiatrom okazuje się być to idealne miejsce do startu. Dębina oferuje turystom spokojne i czyste plaże, spodoba się szczególnie osobom lubiącym mniej zatłoczone nadmorskie miejscowości.
KRAINA W KRATĘ
W całym powiecie słupskim zachowało się około dwa i pół tysiąca budynków chłopskich wzniesionych systemem szachulcowym, tworzących „Krainę w Kratę”. Swołowo, położone14 km na zachód od Słupska, jest jej stolicą. Unikalne walory architektoniczne i przestrzenne wsi sprawiły, że Swołowo otrzymało tytuł Europejskiej Wsi Dziedzictwa Kulturowego. Miejscowość zachowała układ przestrzenny sięgający czasów średniowiecza. Jest to owalnica czyli spłaszczone koło, jedna z niewielu już na Pomorzu. Na środku wsi znajduje się typowy dla tego rodzaju wsi wrzecionowaty plac, którego centralną część stanowi kościół i staw. Plac otaczają dwie łączące się ze sobą drogi, przy których posadowione są zagrody, a poza nimi rozciąga się łanowy układ pól. W Swołowie, zachowało się kilkadziesiąt starych budynków o konstrukcji szkieletowej, kratownicowej, typowych dla Pomorza. Jednym z nich jest Zagroda Albrechta, zamieszkiwana od 1659 do 1945 r. przez rodzinę Albrechtów.
Działa tutaj również Muzeum Kultury Ludowej Pomorza, które jest obecnie jedną
z najnowocześniejszych placówek typu skansenowskiego w Polsce. Zabytkowe szachulcowe obiekty weszły w skład Muzeum pełniąc funkcję wystawienniczą i kulturalną.
W dwóch stodołach oraz oborze urządzono multimedialne wystawy etnograficzne obrazujące historię i kulturę wiejską Pomorza, m.in.: ciesielkę pomorską, stolarstwo, podania i legendy oraz tkactwo.
Zwiedzający mogą uczestniczyć w młóceniu zboża, siekaniu słomy, obrządku zwierząt gospodarczych (w muzeum hodowane są konie, owce, gęsi, kury i kaczki), gotowaniu na starej kuchni kaflowej, a także warzeniu piwa według dawnej swołowskiej receptury. Organizowane są pokazy wypieku chleba i pracy kowala. Muzeum to, czynne przez cały rok, organizuje cykliczne imprezy: w czerwcu – Szparagowe Święto, w lipcu w każdą niedzielę – Dziecięca Zagroda, dla dzieci są spotkania z baśniami, rzemiosłem, teatrem, śpiewem
i wiejskimi zabawami, początek sierpnia – Plener Kowalski, w połowie sierpnia – Święto Ziół, koniec sierpnia – Babie Lato, a na początku listopada – Pomorska Gęsina. Jest to miejsce warte odwiedzenia ze względu na szczególne walory historyczne oraz osobliwość etnograficzną.
DOLINA CHARLOTTY
W połowie drogi między Słupskiem a Ustką trafić można do Doliny Charlotty w Strzelinku – pięknego i dobrze znanego kompleksu turystyczno-gastronomicznego, położonego nad Jeziorem Zamełowskim. Dolina to miejsce wyjątkowe i niezwykle intrygujące. Kompleks kusi pięknym pensjonatem, stadniną koni, amfiteatrem, zwierzyńcem, parkiem linowym, fokarium, Krainą Bajek, oryginalną restauracją, ekskluzywnym hotelem SPA, a także możliwością uprawiania licznych sportów.
Piękna o każdej porze roku, bardzo dobrze znana w kraju i za granicą, przede wszystkim dzięki organizacji imprez, z udziałem światowych gwiazd muzyki. Wśród wielu interesujących imprez najbardziej oczekiwanym wydarzeniem jest Festiwal Legend Rocka, organizowany od 2006 r. w amfiteatrze. Występowały tu takie osobowości jak Alice Cooper, John Mayall oraz legendy rocka, a wśród nich Carlos Santana.
SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY OSOBLIWY OKAZ PRZYRODY
Słowiński Park Narodowy położony jest na wybrzeżu środkowym, pomiędzy Łebą a Rowami na Nizinie Gardneńsko-Łebskiej.
Powierzchnia utworzonego w 1967 roku SPN wynosi 32 744,03 ha i wraz z wędrującymi wydmami stanowi osobliwość na skalę europejską. Ochronie ścisłej podlega 5619 ha, w tym 2529 ha lasów. Park ma dostęp do brzegu morskiego na odcinku 32,55 km. Na terenie Parku są dwa duże jeziora Łebsko i Gardno oraz małe jeziora Dołgie Duże
i Dołgie Małe. Słowiński Park Narodowy w 1977 roku został uznany przez UNESCO za Światowy Rezerwat Biosfery.
Ukształtowanie parku wynika z działalności lądolodu skandynawskiego i późniejszej działalności Morza Bałtyckiego. Lądolód pozostawił pasmo wzgórz morenowych, które od południa i zachodu otaczają teren parku. Najwyższe wzniesienie morenowe Rowokół
(115 m n.p.m.) stanowi punkt widokowy na cały park.
Największy obszar wydmowy znajduje się na Mierzei Łebskiej, a jego powierzchnia wynosi ok. 500 ha. Wydmy osiągają wysokość ponad 30 m n.p.m. i przenoszone wiatrem wędrują z szybkością 3-10 m w ciągu roku. Wędrujące wydmy wraz z 4 płytkimi przymorskimi jeziorami stanowią osobliwość na skalę europejską.
Roślinność
Flora roślin naczyniowych liczy ok. 911 gatunków, z których 50 podlega ochronie gatunkowej. Na wydmach występuje piaskownica zwyczajna, honkenia piaskowa, wydmuchrzyca piaskowa oraz mikołajek nadmorski.W obniżeniach między wydmami rośnie owadożerna rosiczka. Na terenie Parku stwierdzono 257 gatunków ptaków, w tym 150 gatunków lęgowych. Do najcenniejszych gatunków zalicza się: bielika, orła przedniego, puchacza, kruka, łabędzie i różne gatunki kaczek. Wśród ssaków liczne są jelenie, sarny, dziki, jenoty i zające, a w ostatnich latach bobry. Ciekawostki przyrodnicze można obejrzeć w Muzeum Przyrodniczym w Smołdzinie, Czołpinie oraz w Rąbce i Rowach. www.slowinski.spn.pl
Park nazwę swą zawdzięcza grupie ludności Kaszubskiej – Słowińcom, którzy niegdyś zamieszkiwali podmokłe, niedostępne, nieatrakcyjne gospodarczo tereny. W miejscowości Kluki znajduje się skansen, w którym prezentowana jest bogata kultura tej grupy etnicznej.
Na terenie parku oznakowanych jest 140 km pieszych szlaków turystycznych, które przebiegają przez najbardziej charakterystyczne przyrodniczo i krajobrazowo tereny. Nad jeziorami usytuowane są wieże i pomosty widokowe, natomiast wzdłuż szlaków turystycznych wiaty, zadaszenia, ławki itp. Dla zmotoryzowanych turystów udostępnione są zagospodarowane parkingi. Na terenie parku dozwolona jest tylko turystyka krajoznawcza.
Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach
Prezentuje życie Słowińców – dawnej ludności kaszubskiej, która zamieszkiwała najbliższe tereny na Nizinie Gardneńskiej i znajduje się we wsi Kluki tuż nad jeziorem Łebsko około 40 km na północ od Słupska.
Muzeum położone jest na terenie objętego ścisłą ochroną Słowińskiego Parku Narodowego w samym sercu wciąż funkcjonującej wsi. Zajmuje ono obszar około 10 ha, na którym rozmieszczono 5 zagród (w tym 3 zachowane w miejscu pierwotnej lokalizacji), 2 chałupy wolnostojące, karczmę, magazyn oraz szałas rybacki, a także 2 piece chlebowe. Do Muzeum należy ponadto teren zabytkowego cmentarza, założonego w końcu XVIII wieku, na którym chowano dawnych mieszkańców Kluk, oraz murowany budynek dawnej szkoły, gdzie znajduje się Galeria Pomorskiego Malarstwa Plenerowego.
Chałupy szachulcowe pochodzące z różnych czasów oraz ich wyposażenie ukazują zmiany, jakie dokonywały się na słowińskiej wsi na przestrzeni wieków. Odwiedzający zobaczą tutaj kolekcję maszyn rolniczych z XX w. takich jak młockarnie, wialnie, kosiarki, dołowniki itp. Gromadzone są archiwalia dotyczące terenu słowińskiego – druki, fotografie i pocztówki, a także współczesne wyroby sztuki ludowej oraz rękodzieła, narzędzia rolnicze, sprzęt i sieci rybackie. W zagrodach na wolnym powietrzu pasą się konie, owce i kozy, co oddaje autentyczność gospodarstw Słowińców żyjących tutaj w XIX wieku. W chatach jest pokazany sprzęt codziennego użytku.
Specyficznego klimatu tętniącej życiem wsi dodają liczne imprezy plenerowe: – „Czarne Wesele” (1-3 maja) – impreza nawiązująca do tradycji wspólnego kopania torfu, który po wyschnięciu wykorzystywano przede wszystkim jako opał;
– 1 czerwca – Festyn z okazji Dnia Dziecka z licznymi pokazami, zabawami oraz konkursami;
– lipiec i sierpień: „W niedzielę u Klicków” oraz „W słowińskiej zagrodzie”,
– trzecia niedziela września- „Pożegnanie lata w skansenie”, które jest okazją do skosztowania lokalnych kulinarnych specjałów: chleba pieczonego według starego słowińskiego przepisu, wędzonego węgorza, zupy Klitundplome (zupa śliwkowa na wędzonej gęsinie z kluseczkami), zupy rybnej, smażonych borówek z gruszkami, drożdżowych wafli i wielu innych.
Dodatkową atrakcją, zwłaszcza dla najmłodszych turystów, są zwierzęta hodowane przy jednej z zagród skansenu: konie, owce, baran i koza.
PARK KRAJOBRAZOWY „DOLINA SŁUPI”
Park (powierzchnia 37 040 ha, z otuliną 83 170 ha) jest jedynym w województwie pomorskim parkiem typu dolinnego, obejmuje obszar, przez który biegnie rzeka Słupia. Urozmaicona rzeźba terenu, piękne krajobrazy i bogata szata roślinna stwarzają doskonałe możliwości do wypoczynku. Do uprawiania turystyki pieszej, rowerowej, konnej i kajakowej zachęcają szlaki turystyczne oraz ścieżki przyrodnicze. Stare elektrownie, kanały i zbiorniki wodne położone w otoczeniu pięknej natury sprawiają, że jest to jeden z najpiękniejszych zakątków powiatu słupskiego.
Liczba jezior – 60, w tym Jasień o pow. 590 ha i gł. 32 m, Skotawsko Wielkie 80 ha i gł. 8,7 m, Głębokie 107 ha, gł. 31,2 m oraz zbiorniki zaporowe na Słupi: Krzynia 126 ha, Konradowo 109 ha i Zalew rzeki Bytowej. Lesistość (ponad 72%) oraz wody i tereny bagienne sprzyjają rozwojowi fauny i flory. Stąd 16 rezerwatów przyrody.
W Parku wyznaczono kilka ścieżek przyrodniczych, najbardziej znane to „Szlakiem troci i łososia”, ścieżka przyrodnicza Krzynia, Gałąźnia Mała.
Rzeki w Parku „Dolina Słupi” są czyste, chłodne i natlenione, co stwarza dobre siedlisko dla pstrągów potokowych, kleni, lipieni. Łososie atlantyckie i trocie wędrowne od lipca do jesieni odbywają wędrówkę na tarło w górę Słupi i jej dopływów. Wówczas zakazany jest połów tych gatunków ryb. Bogactwo awifauny w Parku to 153 gatunki,
a w tym aż 139 posiada status ptaków objętych ścisłą ochroną. Spośród zwierząt zamieszkujących lasy spotkać można stada saren, rodzinki dzików, lisy i jelenie szlachetne. Tak jak w Słowińskim Parku Narodowym i tu coraz liczniej pojawiają się bobry.
NAJSTARSZE ELEKTROWNIE WODNE W EUROPIE
Ukształtowanie terenu ziemi słupskiej i sieć rzeczna w dorzeczu Wieprzy, Słupi i Łupawy to potencjalne zasoby energii, które na przełomie XIX-XX wieku zostały wykorzystane do pozyskania energii elektrycznej. Stąd też w miejscach dawnych młynów wodnych budowano elektrownie wodne, które stały się produktem turystycznym o nazwie „Szlak Najstarszych Elektrowni Wodnych w Europie”. Na szlaku w dorzeczu Słupi znajduje się pięć elektrowni: Skarszów Dolny, Krzynia, Strzegomino, Gałąźnia Mała i Struga. Wszystkie udostępnione są do zwiedzania. Za najciekawszą, z turystycznego punktu widzenia, uchodzi EW w Gałąźni Małej, gdzie oprócz działających urządzeń energetycznych, obejrzeć można wystawę ukazującą historię elektrowni wodnych.
Na szlaku w dorzeczu Wieprzy znajdują się cztery elektrownie: w Kępicach, Kępce, Ciecholubiu i Biesowicach. Tylko elektrownia w Biesowicach (1985 r.) jest udostępniona do zwiedzania.
W dorzeczu Łupawy znajduje się sześć kolejnych elektrowni, z których zwiedzić można trzy, w Smołdzinie (1913), Żelkowie (1986) i w Poganicach (przy drodze krajowej nr 6).
KĘPICE i OKOLICA – LEŚNA KRAINA POWIATU
Kępice i okolice to jeden z najbardziej zalesionych regionów w kraju, słynący z bogactwa rzadkich ptaków, zwierzyny i runa leśnego.
Rozległe kompleksy leśne stanowią miejsce gniazdowania rzadkich gatunków ptaków, takich jak: bielik, orlik krzykliwy i grubodzioby, kania ruda, trzmielojad, puchacz i bocian czarny. Nad jeziorami można zaobserwować rybołowa, łabędzie krzykliwe
i wiele gatunków ptactwa wodno-błotnego. W jeziorach występują traszki, raki a na bagnach znajduje się stanowisko – bardzo już rzadkiego – żółwia błotnego.
Liczne chmary jeleni, watahy dzików i medalowe rogacze są magnesem przyciągającym myśliwych z kraju i z zagranicy. W lasach gminy Kępice występują daniele, lisy, borsuki, jenoty, kuny, tchórze i zające. W rzece Wieprzy złowić też można okonie, kiełbie, płocie, ukleje, miętusa, minoga strumieniowego i rzecznego oraz lipienia.
Niedaleko Kępic znajdują się największe i najpopularniejsze jeziora w południowej części Ziemi Słupskiej jezioro Obłęże i Korzybie, w sezonie strzeżone są przez ratowników, działają przy nich pola namiotowe, wypożyczalnie sprzętu pływającego oraz punkty gastronomiczne.
Miłośnicy nart wodnych i wakeboardingu znajdą nad jeziorem Obłęże doskonałą nową infrastrukturę do uprawiania tych sportów wodnych, wypożyczalnię sprzętu wodnego, budynek bosmanatu z kuchnią polową, miejsce do rekreacji i wypoczynku, pole namiotowe oraz miejsca noclegowe.
WARCINO Z PAŁACEM
Warcino to miejsce, gdzie można połączyć dwie pasje – historię i potrzebę obcowania z naturą. Historycznym aspektem atrakcyjności jest postać Otto von Bismarcka, którego ulubioną leśną rezydencją był neoklasycystyczny pałac z XVII wieku. Dzięki temu pozostawił po sobie wiele pamiątek, do dzisiaj największą atrakcją pałacu jest sala kominkowa – dawny gabinet Bismarcka z zachowanym wystrojem i wyposażeniem. Zachowało się także biurko kanclerza, dwie szafy oraz oryginalny sejf.
Niepowtarzalny klimat tworzy otaczający pałac park, wokół którego znajduje się ścieżka ekologiczno-edukacyjna. Park o powierzchni 6 ha. w stylu angielskim zachwyca starym drzewostanem, cienistymi przejściami i tarasowo ukształtowanym głównym zboczem.
Rośnie tutaj 110 gatunków drzew i krzewów. Ciekawe okazy to dęby 220-300-letnie, buki, lipy i daglezje. Najstarszy dąb ma ok. 400 lat, w obwodzie 5 m, wysokości 1,3 m. Spacerując ścieżkami dydaktycznymi dojść można do źródła wody pitnej Joanna, altany Pod puchaczem, kaplicy grobowej warcińskiej linii Bismarcków oraz psiego cmentarza. Najstarszy nagrobek pochodzi z 1877 r. i upamiętnia psa imieniem Kilian.
AKTYWNIE NA SZLAKACH TURYSTYCZNYCH
W całym powiecie słupskim wyznaczonych jest wiele szlaków rowerowych. Przez teren przebiega Międzynarodowy szlak rowerowy R-10, w Polsce nazwany Nadmorskim. Na ziemi słupskiej zawierają się w nim trzy szklaki – Jantarowy, Szlak Zwiniętych Torów i Słowińców. Do najbardziej znanych należy Pierścień Gryfitów o długości 93,5 km, przebiegający wokół Słupska. Nieco krótsze to Droga Książęca, Dolina Moszczeniczki, Do Stacji Gabel, Kolejowy oraz Wierzchocińskie Jałowce.
Większość szlaków pieszych pokrywa się z rowerowymi, jednak niektóre wyznaczone są tylko dla spacerowiczów lub amatorów bardzo popularnego
w ostatnich latach nordic walking. Z myślą o nich organizowane są latem imprezy, zachęcające do wspólnego spacerowania z kijkami. Do najważniejszych szlaków
w powiecie słupskim należą – Szlak Północny, Nadmorski, Dolina Łupawy, Pętla w Czołpinie, Kraina Lasów i Jezior, Dolina Słupi, Słowińców oraz Dolina Wieprzy i Studnicy. Równie interesujące i piękne widokowo są ścieżki przyrodnicze i edukacyjne.
133 km Papieskiego Szlaku Kajakowego Słupią jest niewątpliwą atrakcją turystyczno-kulturową ziemi słupskiej. Szlak tworzony jest przez 10 pamiątkowych „Kamieni Papieskich”, rozmieszczonych wzdłuż biegu rzeki od Gowidlina w gminie Sierakowice po Słupsk. Kamienie te przypominają o spływie kajakowym Słupią z 1964 roku, w którym brał udział papież Jan Paweł II.
Wrażeń związanych z wodą dostarcza nie tylko Bałtyk, ale również Szlak Najstarszych Elektrowni Wodnych w Europie, położony na terenie Parku Krajobrazowego Dolina Słupi. Można go przemierzać kajakiem, pieszo lub rowerem. Szlak wiedzie przez elektrownie wodne na rzekach: Słupi, Łupawie i Wieprzy, na których w XIX wieku wybudowano ponad sto siłowni, które napędzały młyny, tartaki i wytwórnie papieru. Obecnie na szlaku w dorzeczu Słupi dostępnych do zwiedzania jest pięć elektrowni, z czego najciekawszą jest Gałąźnia Mała.
PAŁACE I DWORY
Znajdujące się na terenie ziemi słupskiej pałace i dwory zachwycają nie tylko koneserów sztuki. Ich niepowtarzalny klimat wywołuje zachwyt u każdego turysty. Do naszych czasów w granicach powiatu słupskiego zachowało się ponad 70 różnego typu rezydencji ziemskich, pochodzących z XVII – XIX wieku. Najdostojniejszą z nich jest niewątpliwie Zamek Książąt Pomorskich w Słupsku wybudowany w 1507 roku. Najbardziej okazałe pałace podziwiać można w Damnicy, Wolinii, Barcinie, Cecenowie, Poganicach, Bobrownikach i Główczycach. Wyjątkowe miejsce zajmuje dwór w Swochowie. Równie interesujące dworki możemy zobaczyć w Sierakowie Słupskim, Borzęcinie, Zajączkowie, Podolu Wielkim, Strzelinku, Zagórkach, Szczypkowicach i Zaleskich.
OBIEKTY SAKRALNE
Na ziemi słupskiej znajduje się ponad sześćdziesiąt zabytkowych obiektów sakralnych. Pierwsze budowle wznoszone były z drewna, ale tych zachowało się niewiele. Nieliczne takie obiekty znajdują się w Damnie, Objeździe, Charnowie, Kuleszewie, Wytownie i Dobieszewie. Najstarszy murowany kościół znajduje się w Budowie. Cenne architektonicznie są również obiekty sakralne w Duninowie, Dębnicy Kaszubskiej, Zimowiskach, Skórowie, Smołdzinie, Stowięcinie, Główczycach, Kuleszewie i Kwakowie. Na terenie powiatu można także podziwiać kościoły o konstrukcji szachulcowej – m.in. w Objeździe i Rowach.
BUDOWLE MEGALITYCZNE, KURHANY, GRODZISKA i OSADY
Na środkowym Pomorzu nad malowniczą rzeką Łupawą, w gminach Potęgowo i Główczyce zachowały się niezwykłe konstrukcje sprzed ponad 5000 lat. Zbudowano je z wielkich głazów, nieraz wyższych od człowieka, o wadze wielu ton. Do ich wykonania zużyto niewiele mniej kamieni, niż wykorzystano do budowy najbardziej monumentalnej alei na świecie – alei w Carnac we Francji.
Megality to budowle starsze od egipskich piramid. Nad Łupawą zachowało się największe skupisko grobowców megalitycznych na ziemiach dzisiejszej Polski. Niegdyś uważano, że wznieśli je giganci i nadano im nazwę „łoża olbrzymów”. W dolinie Łupawy w dwóch dużych skupiskach, które wyznaczają centrum obszaru zamieszkanego przez twórców megalitów, znajdują się 33 wielkie grobowce. Jednak w odległości kilkunastu kilometrów od tych skupisk odkryto pojedyncze megality, które otaczają obszar o kształcie wielkiej elipsy. Malownicza Łupawa to ważne miejsce na Europejskim Szlaku Megalitów. Pradawne budowle ukryte w gęstych lasach i okryte tajemnicą czekają na swoich odkrywców.
Inne warte uwagi stanowiska archeologiczne to kurhany czy grodziska. Te można napotkać również podczas wędrówki ścieżką przyrodniczo-edukacyjną po damnickich lasach w obrębie Karżniczki (Nadleśnictwo Damnica). Na trasie znajduje się 10 tablic informujących o ciekawostkach przyrodniczych i turystycznych. Czas jaki trzeba poświęcić na wędrówkę, żeby przejść całą trasę to ok 3h (długość ścieżki – 7,5 km). Na trasie umiejscowione są paśniki, więc często przy trasie spacerują sarny i jelonki. Wytrawny i cierpliwy obserwator może podczas wędrówki dostrzec polującego orła bielika albo jastrzębia, które tutaj gniazdują.
„SZLAKIEM TROCI I ŁOSOSIA”
Ścieżka przyrodnicza „Szlakiem troci i łososia” powstała w ramach projektu „Ochrona ekosystemu rzeki Słupi”, realizowanego przez Gminę Kobylnica wspólnie z Dyrekcją Parku Krajobrazowego „Dolina Słupi”. Długość ścieżki wynosi 4 km, na których rozlokowano 10 przystanków z tablicami informacyjnymi. W trakcie wędrówki możemy zapoznać się z charakterystyką dorzecza Słupi, opisem ryb zamieszkujących rzeki tego obszaru oraz poznać biologię, znaczenie oraz czynniki wpływające na populację łososia atlantyckiego i troci wędrownej. Ponadto na trasie obejrzeć można grodzisko wczesnośredniowieczne oraz stary park podworski w Łosinie, gdzie obok pięknych pomnikowych drzew zachował się przy skarpie grobowiec Maximiliana von Zitzewitza.
KUCHNIA REGIONU SŁUPSKIEGO
W regionie słupskim znajduje się wiele atrakcyjnych gospodarstw wiejskich, pensjonatów i miejsc, w których warto zatrzymać się na dłużej. Są one nie tylko doskonałym miejscem aktywnego wypoczynku, ale także stanowią bazę wypadową nad morze czy w inne okolice regionu. Dodatkowo można skosztować miejscowych smakołyków. Region znany jest z ryb morskich, m.in. śledzi pod każdą postacią, a także kartoflanki pomorskiej na gęsinie i rozmaitych nalewek. Potrawami, które wpisały się w kulinarny krajobraz Pomorza Środkowego, są wszelkiego rodzaju pierogi, potrawy sporządzone na zakwasie, grzyby w formie dodatków lub jako danie główne. Pochwalić się można markowymi produktami tradycyjnymi, jak: Onisiówka – nalewka na miodzie oraz chleb słowiński wypiekany w tradycyjnych piecach.
Informacja turystyczna
Lokalna Organizacja Turystyczna Ustka i Ziemia Słupska
ul. Marynarki Polskiej 71
76-270 Ustka
Tel. 59/ 814 71 70
Email: biuro@lot.ustka.pl
www.ustka.travel
visit.ustka.pl
www.powiat.slupsk.pl
