Wisła – dom literatury

Andrzej Drobik: Myślę, że każda kolejna edycja, którą przygotowujemy, jest najtrudniejsza (śmiech).

Z czysto ludzkiego punktu widzenia nie mam jednak większych obaw. Okazało się bowiem, że Wisła i Śląsk Cieszyński są mocno otwarte na literaturę, a z drugiej strony literatura łatwo otwiera się na ten region. Pisarze, którzy przyjeżdżają do Wisły, są nią zachwyceni. Porusza ich atmosfera, która panuje w Wiśle w czasie festiwalu. Pomiędzy pierwszą edycją, która była przedstawieniem festiwalu i wprowadzeniem go w rzeczywistość literacką, poprzez drugą, w której zapraszaliśmy mówiąc: przyjedźcie, znowu będzie fajnie, teraz rozmowy z pisarzami są łatwiejsze. Okazuje się, że wielu autorów, którzy jeszcze u nas nie gościli, już o festiwalu słyszeli, i chcą do nas przyjechać. To pokazuje, że wkrótce Wisła może stać się domem literatury, tak jak Cieszyn stał się domem kina.

 

Na pierwszej edycji festiwalu mieliśmy dwie sceny, na drugiej – już trzy, więc na trzeciej edycji – tu już nie będzie niespodzianki – sceny będą cztery. Zmieniamy jednak nieco ideę – czwarta scena w całości będzie poświęcona literaturze dziecięcej.

Tematem głównym tegorocznej edycji Granatowych Gór są Pokolenia w bardzo różnych kontekstach i perspektywach, interesuje nas między innymi następstwo pokoleniowe w czytaniu. Spoglądając na wyniki badań czytelniczych w Polsce często martwimy się, że tak mało czytamy, a z badań wynika, że są dwie grupy, które czytają więcej. I nie są to 50- i 60-latkowie, jak moglibyśmy się spodziewać, lecz czytelnicy w wieku nastoletnim, nazywani w świecie wydawniczym „young adults” oraz właśnie dzieci.

Jeśli więc będziemy w stanie stworzyć międzypokoleniowy festiwal, na którym zarówno dzieci, jak i młodzież oraz dorośli będą się dobrze czuć, to jako organizatorzy Granatowych Gór będziemy spełnieni. Marzy mi się, aby Wisła stała się miejscem, w którym następuje bardzo szeroka koalicja różnych literatur. A nowa scena – czyli Granatowe Pagórki, powstanie w Parku Kopczyńskiego.

 

Oczywiście, bez zmian pozostają scena główna, zlokalizowana na Pl. Hoffa, scena kameralna w Bibliotece oraz scena nad rzeką, która fenomenalnie zafunkcjonowała nam w zeszłym roku. I właśnie część tej sceny będzie poświęcona literaturze „young adults”, pojawią się na niej m.in. bardzo popularna autorka Weronika Łodyga a także siostrzański duet Zaksiążkowane, który na Youtube prowadzi swój kanał o literaturze.

Tegoroczną edycję skonstruowaliśmy tak, aby pojawiło się na niej jak najwięcej rozmów międzypokoleniowych. Publiczność zaprosimy m.in. na spotkanie zatytułowane „Dziewczynki”, do którego pretekstem stała się nowa książka Weroniki Murek, a wezmą w niej udział przedstawicielki trzech różnych generacji, by porozmawiać o różnych doświadczeniach dziewczyńskości.

Na innym ze spotkań będziemy się zastanawiać, co to znaczy być rodzicem fajnego chłopca – tutaj będziemy rozmawiać m.in. z Błażejem Staryszakiem, Filipem Springerem i Agatą Romaniuk. Będziemy się również zastanawiać, jak napisać polskie „Igrzyska śmierci”, czyli spróbujemy znaleźć odpowiedź na pytanie, co dziś powinny czytać dzieci i młodzież.

W nurcie spotkań międzypokoleniowych zaplanowaliśmy również rozmowę „Pisanie świata według ojca i syna” z udziałem Wojciecha i Piotra Jagielskich. To oczywiście tylko część propozycji, które przygotowaliśmy na ten rok. 

 

Mamy w tym roku dwóch artystów, związanych z muzyką i literaturą. Pojawi się formacja Pablopavo i Ludziki, którego lider – Paweł Sołtys, jest również pisarzem, koncert jego zespołu odbędzie się w piątek w wiślańskim Browarze. Z kolei w sobotę w amfiteatrze im. S. Hadyny zabrzmi Miuosh akustycznie.

Fantastyczne przyjęcie miał w zeszłym roku warsztat rowerowy z Filipem Springerem, i na tegorocznej edycji, na prośbę uczestników, do tej festiwalowej formuły powracamy.

Oczywiście będziemy spacerować po Wiśle, zarówno śladami Jerzego Pilcha, jak i śladami pozytywistów, przejdziemy się na spacer ornitologiczny, który wierni festiwalowicze znają z poprzednich edycji, weźmiemy udział w dziennych i nocnych spacerach z Michałem Książkiem, z którym będziemy odkrywać tajemnice przyrody. Mnóstwo atrakcji w tym roku w Wiśle, więc używając pewnej frazy: powiedzieć, że zapraszam na Granatowe Góry, to nic nie powiedzieć

 

To festiwal im. Jerzego Pilcha i absolutnie nie mamy zamiaru od niego uciekać. Patron festiwalu pojawi się w Wiśle w rożnych wymiarach. My dziś o Jerzym Pilchu wciąż rozmawiamy, staramy się jednak nieustannie odkrywać i dzielić się z publicznością różnymi wątkami jego twórczości. Będą więc spotkania okołopilchowskie, jak choćby rozmowa „Czy można przestać kochać piłkę nożną”, w której odpowiedzi na tak postawione pytanie będą poszukiwać znakomici piszący kibice. Jedno ze spotkań poświęconych prasie, a właściwie „fetyszowi prasy”, jest inspirowane patronem festiwalu, który do końca życia by wiernym czytelnikiem prasy codziennej i tygodniowej.

Zaplanowaliśmy również spotkania pilchowskie o dosłowniejszym charakterze. Wprowadzamy dwie festiwalowe nowości: ćwiczenia o Pilchu oraz wykłady o Pilchu, w ten sposób chcemy stworzyć rodzaj imitacji uniwersytetu, gdzie najpierw trochę poćwiczymy, a potem udamy się na wykład. Ćwiczenia przyjmą charakter nieco seminaryjny, i będziemy się zastanawiać czy można „kreślić Jerzego Pilcha”. Bo żyjemy w świecie, w którym zaczyna się „poprawiać” książki autorów nieżyjących, by bardziej „odpowiadały” naszej współczesności. Drugie ćwiczenie zatytułowaliśmy „Pisz zjadliwie” i to na nim skupimy się na krytycznej analizie felietonów Jerzego Pilcha. Natomiast wykłady pilchowskie poprowadzą dwaj profesorowie: Przemysław Czapliński oraz Ryszard Koziołek.

A zatem Jerzego Pilcha będzie dużo, jednak od początku festiwalu wychodziliśmy z założenia, że Jerzy Pilch to literatura, literatura to słowo, i to słowo trzeba traktować jak najszerzej. To oznacza, że nie chcemy tworzyć tylko i wyłącznie festiwalu monograficznego poświęconego twórczości jednego pisarza, lecz otwierać go na najróżniejsze zakamarki literatury, podczas którego Jerzy Pilch jest inspiracją i bardzo ważną częścią.