Do zbiorów Izby Regionalnej, dzięki Janowi Dastychowi, trafił unikalny eksponat. Pamiętnik wojenny z czasów I wojny światowej. Został zakupiony przez Pana Jana na aukcji internetowej w Wielkiej Brytanii i przekazany do czechowickich zbiorów. Serdeczne podziękowania za tak wspaniały dar.
Pamiętnik „Kriegs-Erinnerungen aus dem WeltKriege 1914-1917”, to rodzaj albumu-pamiętnika prowadzonego przez Richarda Schlosera w okresie I wojny światowej.
Pamiętnik, bogato zdobiony pocztówkami i znaczkami pocztowymi, zawiera wpisy kolegów frontowych lub kolegów z lazaretu wojskowego. Pierwsze wpisy pochodzą z okresu pobytu Schlosera w Dziedzicach (najprawdopodobniej w lazarecie wojskowym), następnych dokonano w Bielsku, kiedy ich właściciel znalazł się tam po opuszczeniu lazaretu. Wszystkie wpisy pochodzą z marca 1917 roku.
Być może Richard Schloser, mieszkał w Bielsku, a może trafił do bielskiego szpitala na dalsze leczenie lub do aresztu.
Na pocztówkach znajdują sie portrety austriackiej rodziny cesarskiej, m.in Cesarza Franciszka Józefa, Cesarza Karola I Habsburga, księcia Józefa Ferdynanda oraz marszałków i generałów armii niemieckiej. Na pocztówkach są także prezentowane sceny bitewne, wojenne operacje, parady, groby wojenne oraz wojenna propaganda. Rzadkość absolutna.
Poszukujemy informacji o właścicielu pamiętnika i jego wojennych i powojennych losach. Jeśli ktoś z Państwa mógłby pomóc w tej sprawie to proszę o kontakt z Izbą Regionalną w Czechowicach-Dziedzicach albo z Towarzystwem Przyjaciół Czechowic-Dziedzic. Można ewentualne informacje przekazać również portalowi czecho.pl.
Korzystając z okazji kilka słów na temat dziedzickiego lazaretu wojskowego, w którym być może przebywał Richard Schloser. Działał przy targowisku w Dziedzicach w okresie I wojny światowej (założyli go Austriacy) oraz w okresie powojennym (służył m.in jako szpital polowy dla rannych Powstańców Śląskich i żołnierzy WP).
Pracował w nim m.in. dr Zenon Karol Różewicz, absolwent Uniwersytetu Lwowskiego im. Jana Kazimierza, lekarz w armii austro-węgierskiej, kapitan Wojska Polskiego, lekarz w lazarecie wojskowym w Dziedzicach, Powstaniec Śląski, który po zakończeniu działań wojennych osiedlił się na Żebraczy w Czechowicach, gdzie pracował jako lekarz zakładowy na kopalni „Silesia”, aż do wybuchu II wojny światowej. Aresztowany już we wrześniu 1939 roku, został osadzony w więzieniu bielskim i rozstrzelany 13 listopada 1939 roku w Bielsku.
Ze wspomnień Jerzego Konrada Maciejowskiego:
„Dziedzice 17 stycznia 1919. Kochana Stryjenko! Jestem w Dziedzicach – na Śląsku Cieszyńskim.
… Dziedzice. Jest to ogromny szpital zapasowy, urządzony dosyć porządnie, tylko niestety karmią tu nieosobliwie, na co mocno się oburza nasza brać ochotnicza, niezwyczajna takiego jedzenia. Leżę całymi dniami
w łóżku, czytam i jem, wydając po 10-15 koron dziennie na życie, … doktor grozi, że jak będę chodził, to się zaczną psuć stawy kolanowe i amputują mi nogę…”.[str.121]
„W Dziedzicach zastaliśmy jeszcze całkowicie c.k. porządki. Doktorzy i sanitariuszki posługiwali się niemal wyłącznie językiem niemieckim, rannych traktowali bardzo niedbale i szorstko.
Chociaż siostra na naszej sali, sentymentalna blondynka, Niemka, ujrzawszy u mnie koniak, czekoladę
i wędlinę – nie tylko łaskawie raczyła skosztować coś niecoś, lecz nawet zaprosiła mnie na wieczór do swego pokoiku, mieszczącego się obok, w którym nie bylibyśmy narażeni na obserwację i komentarze innych rannych leżących na wspólnej sali. Nie skorzystałem z zaproszenia, moja natura przeżywała wówczas okres chłopięcego idealizowania kobiet…”. [str. 131]
Pamiętnik jest już dostępny w Izbie Regionalnej, działającej przy czechowickim MDK, od poniedziałku do piątku oraz niebawem na stronach internetowych MDK Czechowice-Dziedzice i Towarzystwa Przyjaciół Czechowic-Dziedzic. Szczegóły na stronach MDK Czechowice-Dziedzice oraz Towarzystwa Przyjaciół Czechowic-Dziedzic.
Bibliografia:
Maciejewski J.K., Zawadiaka. Dzienniki frontowe 1914-1920, Warszawa, 2015
Schleser R., Kreis Erinnerungen aus dem WeltKriege 1914-1917, Dzieditz-Bielitz, 1917
