Galeria 12 jest miejską galerią sztuki współczesnej działającą przy Cieszyńskim Ośrodku Kultury Dom Narodowy. Misją galerii jest upowszechnianie sztuki współczesnej, promocja młodych artystów, ale także pokazywanie w Cieszynie dokonań twórców, którzy zdobyli już uznanie w świecie artystycznym.
Cieszyn to miasto, w którym prężnie działały galerie sztuki współczesnej, najpierw galeria „Miejsce”, później „Szara”, która obecnie prężnie rozwija się w Katowicach. Działalność tych dwóch podmiotów, a także funkcjonowanie w Cieszynie środowiska akademickiego to tylko dwa wskaźniki, które pokazują, że sztuka współczesna miała i ma swoje ugruntowane miejsce w mieście. Ważną częścią działań galerii jest także edukacja: poprzez sztukę współczesną możemy spojrzeć na otaczającą nas rzeczywistość w nowy sposób. Często, to właśnie artyści wskazują nam na stan rzeczy, który odkrywamy na nowo. Ze zwiększoną empatią, wrażliwością możemy spojrzeć na zjawiska, które wydają się nam oczywiste, lub takie, o których nie myślimy, a nawet – myśleć nie chcemy. Sztuka ćwiczy nas w uważności: w codziennym biegu, właśnie kontakt z dziełem sztuki pozwala się na chwilę zatrzymać, podjąć refleksję.
Od stycznia 2020 roku jednym z haseł wywoławczych programu Galerii 12 jest relacja człowiek – natura. Zagadnienie to jest, coraz chętniej podejmowane przez artystów. Oczywiście temat natury, pejzaż, zwierzęta, czy rośliny podejmowano wielokrotnie w dziejach sztuki, jednak obecnie zauważalna jest zmiana; zwierzę przestaje być przedmiotem sztuki, elementem martwej natury, ale staje się pełnoprawnym podmiotem, partnerem działań artystycznych. Natura nie jest li tylko pejzażem, tłem, które ugruntować ma scenę na pierwszym planie, czy zaświadczać o prestiżu osób portretowanych, natura przez współczesnych artystów, ukazywana jest jako środowisko naszego funkcjonowania, w którym jesteśmy zanurzeni. Artyści rozumieją, że bez natury także człowiek nie może funkcjonować, odrzucają ostry podział kultura – natura, na rzecz symbiozy niezbędnej do przetrwania.
Takie elementy refleksji podejmowane są w twórczości Natalii Bażowskiej, której wystawę „Poufność” można było oglądać w Galerii 12 od 15.01 do końca lutego bieżącego roku. Na wystawie można było zobaczyć między innymi film „Luna”, który jest zapisem spotkania artystki z tytułowym wilkiem – Luną. W filmie ukazana jest bliskość między człowiekiem a zwierzęciem, brak jest tu elementu dominacji, czy zawłaszczenia zwierzęcia na potrzeby dzieła sztuki. „Lunę” można postawić w opozycji do pracy Josepha Beuysa z 1974 roku „Ja lubię Amerykę, Ameryka lubi mnie”; artysta zamknął się na trzy dni w sali galeryjnej z kojotem. Kojot, w działaniu Beuysa, został wykorzystany w ramach wcześniej zaplanowanej sytuacji artystycznej, gdy w projekcie Bażowskiej mamy do czynienia ze spotkaniem. Jak przyznaje sama artystka, jadąc na spotkanie z wilkiem nie do końca wiedziała co się wydarzy.
Już w marcu zaprosimy Państwa na wystawę Urszuli Kluz-Knopek „Połączenie nie zostało zerwane”, zmierzymy się z żałobą, pamięcią i trwaniem. Jak mówi sama artystka: „Projekt zwraca uwagę na śmierć bliską, zwyczajną, która nie ma w sobie nic ze spektakularności znanej nam z mediów”. Kluz-Knopek jest artystką, którą interesują kulturowe formy przeżywania śmierci i żałoby, jest autorką książki „PlayDead”. Natomiast w maju spotkamy się ze studentami Wydziału Sztuki i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, którzy pod kierunkiem dr hab. Joanny Wowrzeczki pracują nad projektem „Odważnik”. Studenci zmierzą się z pojęciami odwaga i lęk i ich obecnością wśród mieszkańców Cieszyna; działanie artystyczne jest tu połączone z procesem badawczym, który wskazać ma na miejsce odwagi wśród deklarowanych wartości. W okresie wakacyjnym czeka nas wystawa zbiorowa artystów, którzy związani są z Cieszynem i cieszyńskim ośrodkiem akademickim; mamy nadzieję, że będzie to pierwsza z wystaw, które będą pokazywać lokalne środowisko twórcze, wskazywać na jego oryginalność i ważkość działań.
Serdecznie zapraszamy Państwa na nasze wystawy oraz wydarzenia towarzyszące.
Zapraszamy na nasz profil na Facebooku i Instagramie. Informacji udziela także Cieszyński Ośrodek Kultury Dom Narodowy
Dr Barbara Głyda
kuratorka Galerii 12, animatorka kultury,
kulturoznawczyni związana z Uniwersytetem Śląskim
