O tym, że literatura potrafi łączyć, nikogo nie trzeba przekonywać. Jednak dzieło literackie, które zostaje zaadoptowane przez teatr, potrafi związać na długo. Taka relacja stała się udziałem artystów, których oprócz działań scenicznych połączyła troska o wyjątkową przestrzeń na Śląsku Cieszyńskim, czyli Dwór Kossaków w Górkach Wielkich.
Bogusław Słupczyński, Krzysztof Cis oraz Szymon Pilch to bardzo wyraziste postaci życia kulturalnego regionu. I choć znają się i tworzą od dawna, szczególną rolę w ich artystycznych biografiach odegrała w ostatnich kilkunastu miesiącach „Pamięć głębinowa”, spektakl powstały w oparciu o prozę Jerzego Pilcha i przygotowany w zeszłym roku na okoliczność festiwalu Granatowe Góry, którego pisarz pochodzący z Wisły jest patronem. Spektakl powrócił do swojego teatralnego życia również na tegorocznej edycji festiwalu, a trójce artystów ponowne sceniczne spotkanie dało impuls do kolejnego wspólnego działania, które choć wywodzi się z rzeczywistości teatralnej, sięga zdecydowanie dalej. Działania sceniczne zagościły bowiem w przestrzeni owianej legendą, choć z różnych powodów w ostatnim czasie znajdującej się w pewnych turbulencjach. Podstawową wartością takich miejsc jest tchnięcie w nie życia, zaproszenia gości, podjęcia z nimi interakcji, wreszcie zaprezentowania spektakli, które stają się znakomitym pretekstem do dyskusji na rozmaite tematy, nie tylko te związane z naszą kondycją jako ludzkości w ogóle, ale również tych odnoszących się do fenomenu regionu – trudno w tym kontekście wyobrazić sobie właściwszą do takich aktywności przestrzeń, niż Dwór Kossaków właśnie. I tak właściwie mógłby wyglądać mit założycielski artystycznego konsorcjum. – Nie mieliśmy żadnych wątpliwości, że właśnie teraz powinniśmy zaproponować tam teatralne działania. Bogdan Słupczyński doskonale zna to miejsce i jego wartość, bo wielokrotnie tam już pracował. Dlatego postanowiliśmy ożywić Dwór Kossaków, stworzyć program w oparciu o to wszystko, co już wcześniej wypracowaliśmy – mówi Szymon Pilch. Rzeczywiście, przestrzeń Dworu Kossaków znajduje się w tzw. „momencie przejściowym”, zmienia swojego właściciela, którym zostaje starostwo powiatowe i które pozyskuje środki, by część obiektów zrewitalizować. Jednak ta sytuacja w żaden sposób nie przeszkadza teatralnemu konsorcjum, bowiem w każdy weekend lata proponuje publiczności duże artystyczne przeżycia i emocje. Wystarczy zresztą prześledzić sceniczne realizacje trójki artystów, by się przekonać, że w Górkach mocniej zabiło teatralne serce. Ale nie mogło stać się inaczej, gdy widzowie mają szansę zetknąć się z intrygującą różnorodnością, gdzie obok „Podróży do wnętrza komina” mogą obejrzeć „Polaniarzy”, „Pamięć głębinową” czy legendarnego już „Szlemiela”. – Wyjątkowość teatralnego doświadczenia w tym miejscu może polegać na tym, że każdy z nas ma z tym miejscem związaną mniejszą bądź większą historię. Bogdan działa tam najdłużej i mocno zaangażował się w różne działania, m.in. ratowanie stanicy harcerskiej, której oddał dużo serca, emocji oraz energii. Tworzył tam już niejedną sytuację i najprawdopodobniej najmocniej z tą przestrzenią rezonuje. Krzysztof Cis też czuje potencjał miejsca i pełni właściwie w czasie naszej tam obecności rolę gospodarza. Czujemy odpowiedzialność za to miejsce, choć przecież nie jesteśmy tam gospodarzami – przekonuje Szymon Pilch.
Odpowiedzialność to słowo, które często przewija się w rozmowie z aktorami współtworzącymi Teatralne lato u Kossaków. – Poczucie odpowiedzialności jest dla mnie nie tylko budujące, ale również mnie uruchamia. Pojawia się taki moment, w którym widzę park, kamienie, starą gorzelnię, nie słyszę już wtedy ruchliwej ulicy, otwieram drzwi i czekam jako aktor, ale i organizator, na kolejnych ludzi, którzy chcą przyjść na mój spektakl – wyjaśnia Szymon Pilch. Jak przyznaje, zawsze jednak towarzyszy mu niepokój czy widzowie się pojawią. Na szczęście pojawiają się regularnie, jest ich coraz więcej, to zarówno mieszkańcy regionu, jak i turyści, poszukujący teatralnych doświadczeń. – Zależy nam na każdym widzu i każdego widza traktujemy indywidualnie, jako osobowość, która współodczuwa i współistnieje z nami. Takie podejście do widza jest nam od dawna bliskie, i czuję, że ten szacunek, jakim darzymy widza, do nas powraca – dodaje Szymon Pilch. I choć konsorcjum nie funkcjonuje w żadnym dużym marketingowym świecie, to jednak znakomicie potrafi dotrzeć do swoich widzów za pośrednictwem narzędzi internetowych, dzięki którym np. można już wcześniej kupić bilet na wydarzenia.
Program Teatralnego Lata u Kossaków został rozpisany na cztery miesiące, cykl zainaugurowano w maju. To zarówno spektakle teatralne, jak i warsztaty, zarówno teatralne, które prowadzi Krzysztof Cis, jak i kabaretowe, prowadzone przez Rafała Solińskiego. Ważną częścią programu są spacery z historią, przygotowane przez Bogdana Słupczyńskiego. Lato w Górkach potrwa do końca sierpnia, nie byłoby możliwe, oczywiście oprócz zaangażowania i konsekwencji w działaniu teatralnego konsorcjum, bez wsparcia gminy Brenna, starostwa powiatowego w Cieszynie oraz Fundacji im. Zofii Kossak.
