Z Agatą Jaroszek i Magdą Barabasz spotykam się na krótki wywiad dwa dni przed organizowaną przez nie debatą o edukacji. Chcę zapytać, skąd pomysł na projekt edYOUcation i co planują w najbliższym czasie. Obie dziewczyny są w trzeciej klasie liceum, Agata właśnie przeszła do Szkoły w Chmurze, Magda uczy się w klasie o profilu medycznym w cieszyńskim liceum Osuchowskiego.
Karolina: Skąd Wasze zainteresowanie aktywizmem?
Magda: U mnie, podobnie zresztą jak u Agaty, zaczęło się od strajków klimatycznych, potem były protesty kobiet i MLS (Młodzieżowe Laboratorium Samorządowe – projekt dla uczniów i uczennic szkół średnich realizowany przez Świetlicę Krytyki Politycznej w Cieszynie w ramach programu Aktywni Obywatele, Fundusz Regionalny; porusza tematy z zakresu socjologii, władz samorządowych, zagadnienia związane z miastem – przyp. red.) Tam poznałam Agatę i okazało się, że łączy nas wspólna wizja i potrzeba zmiany polskiej edukacji.
Kiedy Magda opowiada o początkach swojego zaangażowania w różne działania aktywistyczne, jedno słowo powtarza się najczęściej – zmiana. Niezgoda na to, co jest pchnęła dziewczyny, jak same to określają, do wyjścia z własnej strefy komfortu i zawalczenia o to, by było tak, jak tego pragną. Wymyśliły więc projekt edYOUcation.
Agata: Na każdym kroku powtarza się nam, że edukacja to najwyższa wartość, że powinniśmy być za nią wdzięczni każdego dnia. A my widzimy, że coś jest jednak nie tak, że tak wiele młodych osób nie chce chodzić do szkoły…
Magda: Podstawowym problemem, jaki dostrzegamy z Agatą jest to, że nas się nie słucha. A przecież szkoła jest dla NAS, MY do niej chodzimy, MY uczymy się na lekcjach i to MY przebywamy w niej większość naszego czasu. Chcemy więc, aby brano NASZ głos pod uwagę.
Agata: Każdy uczeń i każda uczennica powinni mieć wpływ na to, jak wygląda nauka w szkole. Będąc na wymianach międzynarodowych, zarówno we Włoszech jak i w Niemczech, miałam możliwość poznania różnych systemów szkolnych i zyskania szerszych perspektyw. Dzięki przejściu na edukację domową mogę dalej rozwijać się w dziedzinach, które mnie interesują, a przede wszystkim kontynuować wyjazdy i naukę także w innych krajach. Szkoła w Chmurze, w której obecnie się uczę, umożliwia mi zaliczanie podstawy programowej z każdego miejsca w Polsce i na świecie, dzięki czemu w dalszym ciągu mam czas na spełnianie moich pasji.
Karolina: Wróćmy do Waszego projektu edYOUcation. Realizujecie go w ramach dwóch programów: Generation Change oraz Zwolnieni z Teorii. Jakie wsparcie otrzymujecie i jakie działania macie zaplanowane na najbliższy czas?
Magda: Program Zwolnieni z Teorii daje nam ogromne wsparcie mentorskie w zakresie planowania poszczególnych etapów naszego projektu. Od ustalenia celów, opisania problemu społecznego czy zgromadzenia dowodów na istnienie problemu, poprzez konkretne działania i zdobywanie na nie funduszy do samej realizacji działań. W ten sposób nauczyłyśmy się jak rozsądnie prowadzić projekty społeczne.
Agata: W ramach programu Generation Change czekają nas zjazdy szkoleniowo-warsztatowe w Warszawie, Cieszynie, a także warsztaty online. Ten program oferuje ogromne wsparcie ekspertów i ekspertek z przeróżnych dziedzin, a przede wszystkim osób aktywistycznych mających większe doświadczenie niż my, gotowych do wsparcia nas w wielu dziedzinach naszej działalności. Ponadto program jest realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy, finansowanego z Funduszy EOG, co oznacza dla nas również wsparcie finansowe, które przeznaczymy na kampanię reklamową. Należy podkreślić, że ogromne wsparcie otrzymujemy również ze strony Krytyki Politycznej w Cieszynie oraz dzięki uczestnictwu w Młodzieżowym Laboratorium Samorządowym. Działalność w szerokim zakresie tematyki pozwala nam na poszerzanie naszych horyzontów i tworzenie sieci znajomości osób działających w wielu dziedzinach.
Magda: Jednym z naszych celów jest ukazanie możliwości funkcjonowania szkolnictwa. Z założenia szkoła jest miejscem idealnym, miejscem, które umożliwia nam dostęp do darmowej edukacji prowadzonej przez ekspertów w różnych dziedzinach. Jednak coś poszło nie tak, jak powinno, przez co traktujemy szkołę jako obowiązek, jako miejsce, w którym musimy przebywać z przymusu. W ramach przełamania tego myślenia nagrywamy podcasty z osobami, które studiują za granicą, by opowiedziały, jak wygląda proces rekrutacji na różne kierunki, jak można ubiegać się o programy stypendialne. Zainteresowanie uczniów i uczennic nauką na zagranicznych uniwersytetach jest duże, a dostęp do informacji na ten temat – niewielki.
Karolina: Wspaniale rozmawiać z dwiema młodymi osobami, które chcą zawalczyć o lepszą edukację dla siebie i swoich rówieśników. No właśnie… jednak młodych aktywistów i aktywistek nie jest zbyt wiele. Nie każdy się tak mocno angażuje w działania społeczne. Jak do tego zachęcić?
Magda: Prawdę mówiąc wystarczy mały krok w stronę zaangażowania. Niekoniecznie mam na myśli strajki czy protesty. Jest tyle możliwości! Debaty, panele dyskusyjne, seminaria czy warsztaty. Z doświadczenia wiem jak bardzo rozwinął mnie aktywizm, nie tylko w kontekście osoby społecznej, ale również prywatnie. Oczywiście są inne drogi na kształtowanie siebie, ale to jest coś, czego nikt nam nie zabierze – ta wiedza, spotkania na żywo, zetknięcie ze światopoglądem innych – tego nie przeczytam w podręcznikach, książkach. Tego trzeba doświadczyć.
Agata: W pełni zgadzam się z Magdą. Dla mnie ważny jest jeszcze jeden aspekt. Czuję, że udzielanie się społecznie jest trochę moim obowiązkiem. Mam wrażenie, że duże, globalne zmiany zaczynają się od tych mniejszych, lokalnych. Z narzekania nic nie wynika. Natomiast zaangażowanie jest ważne na etapie diagnozowania problemu, którym chcemy się zająć. Jesteśmy wszyscy odpowiedzialni za nasz świat. A ta odpowiedzialność i poczucie obowiązku przejawia się w działaniu.
Kiedy pytam dziewczyny o marzenia i cele na nowy rok, Magda stanowczo odpowiada: „Przekonać jak najwięcej ludzi – rodziców, nauczycieli i uczniów, że jeśli choć trochę się zaangażują, to zmiany są realne, będziemy mogli pójść inną drogą w edukacji”. Agata dodaje: „To my jesteśmy odpowiedzialni za aktywne rozprawienie się z problemami współczesnego świata. One przecież dotyczą nas wszystkich”.
GENERATION CHANGE to program wzmocnienia organizacji, grup nieformalnych i ruchów społecznych młodego pokolenia, które są aktywne w obszarach przestrzegania praw człowieka, przeciwdziałania dyskryminacji i nierównościom społecznym, ochrony środowiska i w innych dziedzinach przyczyniających się do podniesienia dobrostanu społecznego.
(źródło: https://warszawa.krytykapolityczna.pl/dzialanie/generation-change/)
ZWOLNIENI Z TEORII to projekt dla studentów i uczniów szkół średnich do tworzenia własnych projektów społecznych. Uczestnicy dostają wsparcie w postaci praktycznych wskazówek, które krok po kroku wykorzystują, realizując swój pomysł (nawiązują partnerstwa, uczą się pracy w zespole, tworzą harmonogram i budżet swojego projektu). Każdy, kto zrealizuje swój projekt, zostaje finalistą i otrzymuje międzynarodowy certyfikat z zarządzania.
(źródło: https://zwolnienizteorii.pl/jak-to-dziala)
