Porzóndzymy pogadamy

0
3282
fot. F. Dral
- reklama -

Żynie tyn tyn czas żynie moji roztomili tustelocy i uż mómy dzisio jedyn a dwacaty nomer naszego TRAMWAJU. Skyrs tego, coby nóm tego czasu nie chybiło poprugujymy dzisio pofulać i kapke podrzistać s takóm jednóm szykownóm marklowiczankóm. Je to paniczka, kiero mo strasznie rada fórt cosi pożytecznego dlo tusteloków robić. Chocioż czasu ni mo wiela, bo eszcze robi we werku PPG Polifarb, a ku tymu mo przeca swojóm familije to wszyndzi je ji pełno. Nejlepszyj ji jednakowóż idzie ta społeczno robota w rotuzie, kaj uż czworty rok je radnóm i tam fórt  mo we starości wszeckich cieszynioków.

Gabriela Staszkiewicz:  Jest menedżerem ds. doskonalenia procesu w dziale badawczo rozwojowym firmie PPG Polifarb Cieszyn. Przewodnicząca Rady Miasta Cieszyna VII kadencji oraz członek Rady Filiału przy kościele ewangelickim w Marklowicach. Urodzony społecznik, a także czynny członek Koła Gospodyń Wiejskich w Marklowicach.

Fryderyk Dral: Pani Gabrielo, wszedcy kierzi was znajóm prawióm żeście sóm takóm dobróm duszóm, kierej je wszyndzi pełno i kiero jak yno może dycki pumogo ludzióm. Jak byście byli tako szykowno i chcilibyście rzeknóć czytmiorzóm naszego TRAMWAJU cosi zaimawego o swojim żywobyciu, to łóni  wóm tego dłógo nie zapómnóm

Gabriela Staszkiewicz: Dyć nie bydzie to dlo mie moc utropy panie redaktorze, coby wóm to wszecko ło co żeście się mie pytali rzeknóć to po naszymu.

- reklama -

Rodzóno żech je w Cieszynie, bo ta dziedzina Marklowice w kierej miyszkóm uż downo  do naszego pieknego miasta patrziła i isto dycki uż tak bydzie. Zaimawe jednakowóż je to, żech po narodzyniu w tych Marklowicach miałach dwie starki i dwóch starzików, kierzi miyszkali wedla siebie. Dlo porzóndku jednakowóż jedni musieli zustać dziadkami, coby dziecka wiedziały kómu dziynkować za urodzinowe darki. Starzik Czudek mioł takóm fante i dycki prawił, że jak łón bydzie dziadek to starka bydzie dziadówkóm, a na to przeca ni móg sie zgodzić. Skyrs tego miyszkanio wedla siebie dziadek Olszar dycki prawił, że swojóm paniczke znaszeł za stodłóm, a tak naprowde podarziło sie mu to dziepro jak przemaszyrowoł całóm Francyje i Rosyje, coby na kóniec wojny prziwandrować do swoji chałupy w Marklowicach. Kiejsi rodziny żyły w kupie i mało gdo nie był tu stela. Dejmy na to, inakszyj było s mojim dziadkym ze stróny mojigo łojca, kiery przikludził sie z rodzinóm s Kóniokowa do kalymbicki Zygarnikówki. Po wojnie ludzie poniewiyrali sie po świecie i mój dziadek Farana jak insi pojechoł chledać szczynśco na Ziymie Odzyskane, a jedynie co się mu tam dobrze podarzilo to przigruchoł se pieknóm dziełuche, kiero nieskorzij zustała mojóm starkóm. Nie zapómnioł jednakowóż o tych naszych pieknych Beskidach i nahósowoł mojóm starke coby ś nim spadki ku Cieszynu sie wróciła. Powiym wóm też,że jo je taki stworzyni, kiere mo rade jak kolem niego fórt je jakisikej ruch. We szkole podstawowej, a nieskorzij w „Koperze” fórt kansi żech do czegosi należala, coby być dycki w ruchu. Podarziło mi się śpiywać w chórze szkolnym i kościelnym, a na szkolnych akademijach byłach dycki w piyrszym rzyndzie. We szkole fórt podobała mi się chemija i skyrs tego zapisałach sie do klasy w kierej było ji wiyncyj niż kaj indzij. Jako to za młodu je s dzieckami, to jo też co chwila miałach co inkszego w czepani, coby ze sobóm robić jak się zawróm za mnóm dwiyrze we szkole. Naroz prziszło mi też do czepani, coby zustać dochtorym, ale możne, że dobrze to dpadło dlo prziszłych nimocnych tusteloków żech nie zdałach egzaminów. Tóż mie nic tobie nic nie było wyboru i s tóm chemijóm żech się zaś spadki zakoleżnkowała i Politechnika Gliwcka zustała mojóm almamater. Tam żech piyńć roków sztudyrowała s czego się robi farby i laki i aji też tworzywa sztuczne.Wartko też żech zustała mamóm, bo cosi mie do tego cióngło, a jak wiycie, że na to ni ma rady. Piyrszej cerze dali my na miano Magdalena z kieróm miałach kapke utropy, bo eszcze sztudyrowanio żech nie skóńczyła. Dziynka jednokowóż mojimu chłopu i starzikóm podarziło mi się sztudyrwać bez żodnego orlapu dziekńskigo, kiery insi musieli brać. U mie dóma dycki się rzóndziło i prawiło po naszymu i skyrs tego mój panoczek jak się ku mie s Krakowa do Cieszyna przikludził, mioł s tym moc ostudy. Nie wiedzioł przeca co to je wyklupać tepich, abo prziniyś lawór na wode. Jak to w życiu bywo, że dlo chyntnego nic trudnego, to i mój chłop się tak zaprził, że tej naszej rzeczy sie ganc dobrze nauczył. Dzisio tak gibko mu to idzie, że aji jego tatowie ni mogóm go wyrozumieć jak ś nimi po naszymu rzóndzi. Po wysztudyrowaniu podarziło mi sie wartko nónś robotem we werku, kiery robi farby i laki, a mianowoł się rychlij Polifarb Cieszyn S.A. Te robote dostałach tak wartko też skyrs tego, bo byłach sztypendystkóm, a tacy kiejsi we werkach egzystowali. To było dobre, bo werki za sztudyrowani płaciły, a niskorzij dowały zaroz robotem. Robiym uż tam dwacet jedyn roków i skyrs tego uż wszyckigo podarziło się mi poprugować. Zaczłach od miyszanio bagietkóm farb i laków w labolatoryjóm, a niskorzij uż to tak żynoło, że dzisio móm biydem to wszecko se spómnieć coch robiła. Mogym się pochwolić żech była asystynkóm dyrektora i prezesa i robiłach moc inkszych wiecy, kiere po naszymu nie idzie zmianować. Tóż sie panie redaktorze nie gniywejcie jak rzeknym jako to się dzisio mianuje :eszczech była po ceście menadżerem administracji, a dzisio żech je menadżerem ds.doskonalenia procesu w dziale  badawczo rozwojowym na Europę. Po ceście nauczyłach się angielszczyny, kieróm muszym dziynnie rzóndić s moim szefym. Je to, a właściwie była to dlo mie procno robota, bo rzóndzić inkszóm  mowóm to ni ma leko wiec. Dzisio we świecie  jak się chce mieć dobróm robotem to trzeja rzóndzić w rozmajtych jynzykach i też skyrs tego poradzym aji po nimiecku, czesku i kapke po rusku sie s ludziami dorzóndzić.

Dzisio miyszkómy społym s naszymi dwiema dziełuchami Magdą i Agatą w chałupie mojigo dziadka/starzika, kaj eszcze znaszło się kapke placu na dwa psy i kocurka kiery się Milką mianuje. Strasznie mómy radzi pedajlować na kołach a w zimie na skijach gzuć s kopców w naszych Beskidach. Mómy też strasznie radzi smykać sie w orlap  po naszej pieknej Polsce i fórt cosi nowego połoglóndać. Tego roku dejmy na to przejechalimy sie po całych Kaszubach i Mierzei Wiślanej. Móm też strasznie rada dlo zdrowio gónić po lesie, a nieskorzij se legnóć i poczytać fajnóm ksiónżke. Tego roku też mie cosi napadło, coby poprugować pływanio na drzewianej desce kiero mo żagiel przirażóny do takigo kulika wbitego na postrzodku tej deski. Fort mie jednakowóż cosi mier-zi żech eszcze nie sprubowala inszych szportów, ale na zicher przidzie taki czas, że tego dokorzym.

Pumogać drugim ludzióm cało moja familija mo isto uż w gynach, bo jak se spóminóm to uż dłogi roki moja kochano babcia/ stareczka  w naszej dziedzinie miała we starości wszeckich biydnych i posuniónych w rokach tusteloków. Cało moja familijo dycki pumogała we wszeckim naszym wanelokóm w Marklowicach, coby łoni się tu dobrze czuli nie nie zamiarowali się łod nas wykludzać. Mój pradziadek doł swój grónd parafijanóm na kierym wystawilimy wanelicki kościół i eszcze stykło placu na mały kierchów. Pumogalimy też włośnymi rynkami jak insi paryfyjanie tyn kościół postawić. Prawie wszedcy s moji familije byli kiejsi, a młodzi sóm do dzisia fajermónami w naszej OSP.

Muszym sie też prziznać, że jak żech piyrszy roz sztartła we wyborach do rady miasta Cieszyna, to chybiło mi pore głosów, ale po drugi jak uż mie tustelocy lepszyj poznali to podarziło mi się zustać radnóm. Łóńskigo roku zustałach wybrano przewodniczóncóm rady miasta i łod tego czasu fórt mi chybio tych dwacetcztyróch godzin, kiere mo każdo doba. Skyrs tego muszym ganc inakszyj, jak to było rychlij swojóm robote organizować, bo tustelocy potrzebujóm, coby ci wybrani przez nich radni cosi fórt fajnego dlo nich robili. JO TEŻ !  

Dziynka tej robocie w radzie, prziszło mi do głowy, coby ukozać cieszyniokóm wiela eszcze inkszych fajnych wiecy szło by w Cieszynie zrobić. Tego jednakowóż radni nie poradzóm nigdy sami zrobić jak ni majóm za sobóm burmistrza.  

A na ostatek życzym wszeckim tustelokóm, coby se jynzyków nie połómali jak to bydóm czytali, bo ta naszo cieszyńsko mowa mo być przeca dycki u nas na Śląsku Cieszyńskim do prawiynio gotowa. Móm też pytke dlo tych cieszynioków co te naszóm rzecz umióm coby ji nauczyli swoji dziecka, kiere ji eszcze nie rozumióm.