W tym dwi a trzicatym nomerze naszego„TRAMWAJU” bydziece se mógli poczytać, co ło sobie bydzie nóm prawiła tako jedna szykowno cieszynioczka, kiero mo we starości wszecki czytadła we całym naszym powiecie i mo doś zaimawe to swoji żywobyci. Jesi kiery nie wiy, co to po naszymu je czytadło to muszym wszeckim wyłoślić, że to je wszecko to, na czym idzie zeprzić łoczy, a niskorzij wiedzieć wiela nóm s tego do czepani wlazło.
Izabela Kula – dyrektorka Biblioteki Miejskiej w Cieszynie, miłośniczka turystyki górskiej, a także poznawania najciekawszych zakątków Europy i świata, pasjonatka literatury podróżniczej. Absolwentka Liceum Ekonomicznego przy Zespole Szkół Ekonomiczno – Gastronomicznych im. Macierzy Ziemi Cieszyńskiej. Studia magisterskie z zakresu Animacji Społeczno – Kulturalnej ukończyła na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, gdzie także studiowała na Wydziale Prawa i Administracji.
Fryderyk Dral: Pani Izabelo tustelocy o Was prawióm, że mocie w sobie za moc energije i fórt ś nióm mocie moc ostudy. Rzóndzóm też, że tych dwanos roków, kiere dyrektorujecie w naszej bibliotece nie zustały zmitrynżóne, a tyn propeler co mocie w zadku fórt cosi pożytecznego ludzióm przinoszo. Prawióm też, że waszym kóniczkym przez całe żywobyci było szmatłani się po naszych Beskidach, kiere mocie fest radzi. Jak byście mógli to całe swoji żywobyci i aji to co robicie dziśka pieknie po naszymu rzeknóć, to czytmiorze naszego „TRAMWAJU” bydóm wóm za to moc radzi i dłógo tego nie zapómnóm.
Izabela Kula: Tóż Panie Redaktorze, jako uż mie tak pieknie pytocie, to poprugujym Wóm cosik połopowiodać tak, jako to kiejsi sy mnóm mama s tatom dóma rzóndzili, bo do dzisio eszcze cosik mi tego zustało.
Na tyn nasz piekny świat odewrziłach łoczy w Cieszynie, kaj prziszło mi też do dzisio miyszkać. Piyrsze czytani ksióńżek zaczłach w jedniczce, bo tak mianowała sie ta moja szkoła podstawowo. Jakosi, tak samo jako i inszym moim kamratóm i kamratkóm, podarziło mi sie jóm wartko i bez żodnej łostudy przynś i nieskorzij dałach się do nauki w cieszyńskim Ekonomie. Były to roki osimdziesiónte w kierych byłach młodym dziywczyńciym, kiere mioło yno we starości pogónić se po polu i niczym sie nie kłopotać. Inakszy żyło się moji mamie i tatowi, kierzi w tych rokach musieli zganiać rozmajte wieca, kierych w kszeftach nie szło dostać. Ale to tak dycki je, jak dziecka sóm małe, to se nie wszymajóm wiela to łojcowie sie umordujóm, coby dziynnie miały co jeść, a nieskorzij coby się wyuczyły dobrego fachu. Tu sie eszcze muszym kapke zadzierżeć przi tych mojich młodych rokach, kiere fórt do dzisio fajnie spóminóm. Ni mieli my żodnych smartfónów, ani internetu, ale za to mieli my takóm siedmiczke, kiero sie ze sobom dzierżała i dziynnie sie nawszczywiała, coby posłóchać muzyki s takich czornych wielkich winylów, a nieskorzi aji s CD. Pełno nos było dycki w Parku Pokoju, na Cieszyńskim Zómku i aji przi cieszyńskich kajakach. Dziwali my sie też w naszych chałupach na rozmajte video filmy, bo w kinach ich nie było. Wystrzigowalimy s gazet rostomajte plakaty na kierych było widać muzykantów s TSA, Lombardu i Perfectu. Jeździlimy na kołach, bez żodnych kasków na głowach, coby nie robić żodnymu do śmiychu. Dzieckowe tetrowe pieluchy farbilimy na rozmajte kolory, coby s tego nieskorzi uszyć se spodki i insze jakle, jako to było w modzie. S galatami było wiyncyj łostudy, bo trzeja było zgónić „na czorno” kapke dularów i w Pewexie kupić se gacie, kiere dżinsami sie mianowały. Skyrs tego, że w tych czasach mielimy wiyncyj czasu na zbyciu, to bralimy sie za czytani roztomajtych ksiónżek. Dlo mie uż wtynczas bibliotyka, to było cosi magicznygo, w kierym je wszecko na swojim placu i żodyn nie robi tam krawalu. Wszecki ksiónżki były połoblykane w ćmawy papiór, a coby wiedzieć w kierej co je, trzeja było zozdrzić do środka. Kapke mielimy też łostudy s tym, coby se pojczać ksiónżke, kieróm mógli yno czytać starsi ludzie i trzeja było wartko zbałuszyć te paniczke, kiero ty ksiónżki pojczowała, coby sie nie skapła, że chybiało nóm roków.
Moja mama miała dycki we starości, cobych po szkole zustała ksiyngowóm, a jo se naszła po maturze robote w naszej bibliotyce. Tatko prowili wtedy, a śmioli się przi tymu i załomywali rynce, że łojciec porzóndny, matka porzóndno, a cera… bibliotekorka. Skyrs tego, że trzeja było tóm czyrwiónóm chałupe na Głymboki wyporzóndzić, to na jakisi czas trza było się wykludzić i upuczyć wszecki ksiónżki i gazyty w chałupie na Przykopie, kaj je dzisio gospoda. To rychtowani tej chałupy na naszóm nowóm siedzibe nie szło za gibko, bo fórt chybiało piniyndzy. Dziepro, jak ówczesny radny Bogusław Bagsik nasuł do miejski kasy moc pinindzy to podarziło sie to jakosi skóńczyć. Jo to rychtowani tej bibliotyki jakosi przedzierżałach dóma, bo przitrefiło mi sie znónś szykownego chłopa, za kierego żech sie wydała. Muszym sie wóm tyż Panie Redaktorze pochwolić, żech zustała mamóm i wychowałach szykownóm cere, kierej dałach na miano Marzynka. Na wiosne w dziewiyńćdziesióntym drugim roku na piyrszym piyntrze, w tej wyrychtowanej nowej bibliotyce, podarzilo sie nóm odewrzić dlo czytmiorzi czytelnie i pojczowalnie ksiónżek, a w grudniu uż dziecka tyż mógły se u nos siednóć i pojczane ksiónżki poczytać. To przekludzani tych ksiónżek sie fajnie poskłodało s kóńcym mojigo orlapu macierzyńskigo, kiery mi sie akurat skóńczył i mógłach prziś do roboty do działu, kiery mioł we starości dziecka. Moja robota to było pojczowani dzieckóm ksiónżek, a po połedniu dziecka paprały i rysowały na papiórze rozmajte malunki, a nieskorzij ś nich sklejały figurki. Ty dziecka bardziyj wyszczekane i chyntne do granio na scynie, dalimy do kupy i założylimy skupine „Nosz Tyjater”.
Jak sie kopyrtnył socjalizm to wszecko sie pomiyniło. Pomiyniły się tyż i bibliotyki, w kierych downi bywały yno ksiónżki połoblykane w ćmawy papiór. Zaczły łone inakszyj żyć i szyroko łotwiyrać dwiyrze dlo wszeckich ludzi. Skyrs tego skapowałach sie, że trzeja bydzie cosi wiyncyj wiedzieć, coby te nowóm role bibliotyki zachycić i nónś sie tam, kaj trzeja. Tymu też poświynciłach dwa roki swojigo czasu, coby wyszkolić sie na prowdziwygo bibliotykorza. I tak żech sie rozegnała s tym szukanim rozmajtych móndrości, że podarziło mi się wysztudyrować pedagogike, a nieskorzij aji regirowani administracyjóm. Na tym to nie był kóniec, bo coby gónić po rozmajtych bibliotykach w naszym powiycie, musiałach też zarachować szoferski powolyni i dzisio uż ni móm żodnego strachu siadać za wolantym. W naszej bibliotyce zarachowałach prawie wszecki stołki i możne tymu posadzli mie w 2007 roku na tym łostatnim dyrektorskim. Od tego czasu s całym mojim manszaftym zaczlimy robić rozmajte insze wieca, kiere eszcze wiyncyj pomógły nóm odewrzić dwiyrze bibliotyki dlo wszeckich tusteloków. Nawszczywiajóm nos rozmajci wandrownicy, pisorze, a posunióni w rokach tustelocy trynujóm kamracyni się s komputrami i s angielszczynóm. To wszecko, co my do dzisio zrobili, je uż znane w cołej Polsce i dziynka tymu na ścianach u nas wisi w rómkch moc wszelakich dyplomów, a i roztomajtych pochwoł.
Pore roków tymu zazwóniła do mie Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, coby mi rzeknóć ło tym, że Amerykanie zaproszajóm mie s dziesiyńcióma inszymi biblijotekorzami s Polski do siebie, coby my sie podziwali, jako u nich fungujóm bibliotyki. Ty bibliotyki, kierech widziała w Waszyngtonie, Chicago i w eszcze inkszych miastach w stanie Illinois tak sie mi spodobały, że jak w roku 2013 dostalimy od Ministra Kultury troche grosza, to zaroz podarziło sie nóm wyrychtować izbe edukacji medialnej. Do kupy razym, w jednej izbie, dalimy aparaty, kamery, komputry i stacje graficzne do obróbki tekstu, dźwiynku i obrazu. Dopołednia nawszywujóm nos starsi tustelocy, a po połedniu rozmajci młodziocy, kierzi szkolóni sóm przez szpecyjalnego fachmana łod animacyji. Nieskorzij, jak nikierzi s tych młodzioków wartko to zachycóm, ło co się w tych komputrach rozchodzi, to szkolóm potym swojich młodszych kamratów.
Dziynka tymu, że prziszlimy do porzóndku s projektym ministra to podarziło sie nóm zrobić z tej naszyj bibliotyki taki nejnowsze cyntrum kulturalno – informacyjne, do kierogo mogóm przijś wszedcy i sie nie gańbić.
Nawszywujcie nas, coby sie poedukować, coby sie rozerwać a pośmioć, ale coby jako piyrszóm wiec to pojczać se u nas ksiónżke, abo poczytać jakómsi gazyte czy posłuchać audiobuka. Zamiost dziwać sie na pierdoły w telewizyji i żgać do fejsbuka, lepszyj zrobicie, jak zahoczycie ło nas chocioż roz do tydnia. Mogym wóm łobiecać, że nie bydziecie na nas fluchcić, a czas, kiery z nami spyndzicie nie póndzie na zmarnowani i dycki cosi móndrego z tej naszej bibliotyki wysmyczycie.
