Porzóndzymy pogadamy – Marek Czyż

0
1260
- reklama -

W pińdziesióntym dziewióntym nomerze naszego TRAMWAJA, sy mnóm do sie do rzeczy taki jedyn szykowny panoczek, kiery kiejsi hań downi miyszkoł w Goleszowie. Chodził tam aji do szkoły podstawowej i dycki dzisio jak mo kapkem czasu na zbyciu, to nawszczywio swojóm mame i szpacyruje po dziedzinie. Ta goleszowsko rzecz, je jednakowóż kapeczkem inszo łod ustróński, kieróm wyrzóndzali dwo Ustróniocy w poprzednich nomerach Tramwaja i jo tak se myślym, że skyrs tego worce jóm też posłóchać i poczytać.

Marek Czyż – dziennikarz radiowy i telewizyjny, prezenter telewizyjny i publicysta. Absolwent Liceum Ogólnokształcącego im. M. Kopernika w Cieszynie oraz Uniwersytetu Ślaskiego. Pracę dziennikarską rozpoczął już jako student w radiu studenckim „Egida”, a następnie w radiu Top. Następnie przez 12 lat pracował w TVP 1996-2008 prowadząc między innymi „Monitor Wiadomości” i Gość jedynki” oraz programy publicystyczne. Prowadził także „Aktualności”
w TVP 3 i był śląskim reporterem dla TVP. W latach 2009-2011 prowadził „Silesia Informacje” w TVS,
a także programy „Kiosk” i „Gość Niedzielny”. W tym czasie był jednocześnie dyrektorem programowym tej stacji. Od 2011-16 prowadził w TVP Info „Poranek Info” i program o nazwie „Bez retuszu”. W kwietniu 2016 wrócił do TVP3 Katowice, z której ostatecznie odszedł jesienią tego samego roku. W latach 2016-18 związany był z TV „Nova-24 godz”, w której prowadził programy publicystyczne, a w Superstacji współprowadził „Rozmowę dnia”. W roku 2019 powraca na Śląsk i zostaje zaangażowany jako redaktor naczelny w Serwisie- Silesia 24.pl. W 2020 roku dołączył do zespołu redakcyjnego rozgłośni „Halo Radio”, gdzie prowadzi autorski program oraz prezentuje swoje felietony.

Fryderyk Dral – Uż telkowne roki robicie panoczku w tej profesyji żurnalisty, że aże móm wielkóm opowogem was sie ło cosi spytać. Ale tak rozmyślom, że nie bydymy społym ze sebóm rzóndzić ło tej waszej profesyji, ale pofulómy se kapke ło goleszowski szkole. Łobiecaliście mi cosi rzeknóć po naszymu jako to kiejsi za kluka było fajnie w tej podstawowej goleszowski szkole. Bydzie to moc zaimawe, jako dzisio sie na to dziwocie po tych sztyrdziestu rokach. Mie też je tej szkoły luto, bo nie wiym czy wiycie, ale jo do ni chodził, ale piyńć a dwacet roków rychlij przed wami. Tóż bydźcie tacy szykowni i cosi ło tej naszj goleszowski podstawówce rzeknijcie, a czytmiorze naszego TRAMWAJU bydóm se na zicher to dłógo spóminali.

Marek Czyż- Panie redaktorze, jak uż żeście mie tak upytali co bych wóm cosi po naszymu rzeknył, to nie bydym moc prawił ło mojim żywobyciu, a yno cosi ło tym jak, żech chodził do goleszowski podstawówki. Bydzie to godka o jednym mojim szkolnym dniu.
S rana. Isto to było w grudniu, a możne że nieskorzij. Je pół ósmej- wyazujym s chałupy. S „Wopiynnej „ ni ma daleko do szkoły, ale za to je fórt do wyrchu. Idym zaroz wedla krziżowatki s cestóm do kamiyniołómu. Dzisio uż je zawrzity, ale hańdownij jeździły tam fórt wielki wywrotki, kiere miały na bortach nomery 2, 3, 4, 5. Była to dlo mie planeta jakóm note dzisio dostanym we szkole. Nikiedy to aji zafungowało- możne skyrs tego, że ty wielki wywrotki kiere sie „Tatrami” mianowały były wielki jak kadedra. A możne, że to jo był eszcze takim małym chłapcym ? Bo mie zomiynty sióngały do pasa, a łojcu do połu. W tyn dziyń żech szeł społym s mojim łojcym, chocioż dycki łón był w robocie, a dzisio isto mioł orlap i mie odkludzoł. Możne, że dóma było „świniobici”, kiere my robili dwa razy do roka. Isto czegosi chybiło ? Możne krupów abo jakichsi inszych wiecy ? Skyrs tego ociec szeł do „kantyni”, a jo do szkoły. Przelazujymy wedla bramy do cymyntowni, a nieskorzij był kiosek ”Ruchu”, kierego uż dzisio też tam ni ma. Nie wiym jak dłógo sie za mnóm ociec dziwoł, bo jo uż był myślami we szkole, a łón dycki ło mie sie staroł, czy sie mi nic nie stanie. Jak żech fest go mioł rod, to prziszło mi to dziepro do głowy nieskorzij, tak jak dycki, przichodzi to wszeckim inszym ludzióm, jak sie im familija pominie
Dwiyrze do szkoły, wielki jak do kościoła s kierymi mały chłapiec mioł fórt moc łostudy. Nieskorzij szatnia w kierej było moc biołych wieszoków s alamuniowymi hoczkami, na kierych gimnastykowali sie moji starsi kamraci. Neskorzij porem roków, kierysi te szatnie kozoł przekludzić do piwncy i uż tak nie było jak kiejsi.
Po ceście do klasy trefiłech na pana Karola Bruka, kiery mioł gzycht jak jakisi posóng. Dycki prosty jak struna s gmecióm czornych lokatych włosów nad czołym. Pod nosym mioł czornego fusa s pod kierego słyszeć było murmurando, kiere fórt śpiywoł. Wszedcy prawili, że łón dycki przez całe swoji życi śpiywoł i fórt rozmyśloł ło swojim chórze, kiery był dłógi roki jego ukochanym dzieckiem.
Na piyrszej lekcji mieli my prace techniczne na kierych s drzewianych lajśni robiliymy małe chałupki dlo ptoszków. Bogdan Glac kóńczył majstrowani swoji wili dlo wróbli i sikorek. Jo ni, bo ni miołech takigo talyntu i nie zustołech stolorzym. Pan Niedoba dziwoł sie na mie s politowanim, bo wiedzioł że sy mie żodnego stolorza uż nie bydzie. Do klasy wloz pan Uryga, kiery
w piwnicach szkoły pojczowoł dzieckóm szliczuchy. Bydymy dzisio loć wodem na boisko s kierego bydzie nieskorzij lodowisko. Je to robota na porem godzin i skyrs tego głosi sie do ni sy mnóm eszcze sztyróch mojich szkolnych kamratów. Rozchodzi sie ło to, że przelecóm nóm dwa ”poloki” i możne zahoczymy eszcze ło matmę. S boiska zgrzebowalimy śniyg wielkimi łopatami,
a nieskorzij lolimy na niego wodem. Chcielimy, coby to eszcze dzisio zamar-zło, ale to sie isto nie podarzi. Trzeja poczkać eszcze ze dwa, a możne eszcze ze trzi dni. Ale jak sie na to doczkómy, to lodowisko bydzie cyntrum towarzyskim dlo całej dziedziny. Bydóm tam przichodziły wszecki zjawiskowe, piekne i cudowne Basie, Asie, Beaty, Lucyny i eszcze insze rozmajte dziełuchy, coby se pokielzać na szliczuchach. Na nas żodno ś nich sie nie podziwała, bo wolały tych co uż s naszej podstawówki wyfurkli i chodzili do „mechana” abo do „rolibudy”
i oblykali se dłógi swetry i nosili mesesery.. A nóm zustało sie yny dziwać jak nasze piekne frelki, kiere kielzały se na obkoło lodowiska i dzier-żały sie za rynce. Ale to sie uż nie rachowało, bo robilimy to lodowisko i rozmyślalimy, coby prziszła „gegra”. Czakalimy uż w klasie na zwónek, kiery kóńczy przerwe. Wszedcy nastawiali uszy, coby usłyszeć jak dycki pokraczuje po korytarzu pani Kónieczno. Ale zamias ni, słyszeć sie dało, że po korytarzu kierysi gzuje i tupie klepetami. Do naszej klasy wlecioł Jurek Sikora, kiery chodził do A klasy
i uż we dwiyrzach wrzeszczoł, że bydóm „Filmy”. Klasa fzyczno na partyrze mo wielki drzewiane okiynnice, kiere ganc fajnie robióm w klasie cimok. Pan Niedoba wysmyczył tam kansi ze zadku klasy staroświecki projektor, kierego jak puścił, to głośno klepoł. Ale to nic, bo ogłondalimy dziesiónty roz, kaj trzeja uciyc jak na Cisownice sciepjóm bómbe atómowóm, abo co zeżrała stónka we Wielkopolsce.
Czas na łobiod, kiery jymy w piwnicy kaj je nasza stołówka. Tam wszeckim regirowała, nasza tercjanka pani Wacławikowa, kiero wachowała porzóndku. Szkolniocy jóm posłóchali, bo poradziła tak do nich przemówić, że zaroz robiło sie naobkło ni cicho. Nie trwało to jednak nigdy za dłógo, bo to je na prociw notury wszeckich dziecek, ale było widać, że pani Wacławikowa chocioż na nas fest wreszczała, to łoczy miała dycki wiesiołe.
Kóniec lekcji. Wylazyjymy przed szkołem , a tam słóńce świyci i ciepło je jak diasi. Że co , że je zima, ale jak człowik cosi se spómino, to wszecko je możne. W lufcue było pełno prochu, cementownia robiła na pełnym szwungu. Robotnicy szli do OZR-u na obiod ulicóm 1 Maja, a s kopca jechały traktory i widać było s tego, że RKS fórt funguje. Jo s klasowymi kamratami idym ku chałupie i rozmyślómy ło tym, jak pieknie bydzie dzisio po połedniu. Nie łoglóndómy sie za siebie, bo dobrze wiymy że jutro zaś po tej samej ceście pujdyymy do szkoły.
Czas fórt gzuje do przodku i dzisio to miejsce kaj żech chodził do szkoły je ganc insze, chocioż w moji głowie je fórt taki same. Kapke w mojich łoczach je dzisio czegosi co mi zawadzo i skyrs tego łóne sóm lekuśko mokre. Dziedzine Goleszów, kaj żech chodził do podstawówki bydym dycki dobrze se spóminoł, bo tam byli tacy rechtorzi, kierzi mie wszeckigo dobrego nauczyli !

- reklama -