Perły architektury Śląska Cieszyńskiego
Niepozorna Piotrówka wije się nie bacząc na wytyczone granice po malowniczych terenach Śląska Cieszyńskiego. Warto podążyć jej śladem, bo tuż za granicą, w miejscowości Piersna w Czechach, nad jej brzegami, na zalesionym wzgórzu, z którego roztaczał się wyjątkowy widok na Frysztat wznosi się klasycystyczny pałacyk o arystokratycznych korzeniach, a jego dawni mieszkańcy wplątani są w tragedię Mayerlingu.
Początki pałacu sięgają roku 1796, kiedy to przedstawiciel starego śląskiego rodu, Wojciech Gusnar rycerz z Komorna kupił maleńką wioskę Piersna od hrabiego Jana Larischa. Nowy właściciel pośrodku krajobrazowego parku wzniósł dwuskrzydłowy pałacyk w empirowym stylu. Główne skrzydło posiada charakterystyczny dla monumentalnych budowli Grecji i Rzymu tympanon, czyli trójkątne pole z herbem właścicieli. Dodatkowo podkreślony przez balkon na toskańskich kolumnach. Okna na piętrze ozdobiono trójkątnymi szczycikami, a czterospadowy dach wykończono niewielkimi lukarnami. Tylna fasada głównego skrzydła zaskakuje dobudowanym blokiem na planie kwadratu, co daje wrażenie wyodrębnionej wieży widokowej – belwederu. Wewnątrz włodarze zadbali o sztukatorskie dekoracje i zgromadzili niezwykle okazałą bibliotekę.
W 1879 roku Gussnarowie odsprzedali wioskę z powrotem Larischom, i tak pałac stał się siedzibą hrabiostwa Georga i Marii Luizy Larischów von Mönichów, których losy wpisały się trwale w historię austriackiej monarchii.
Baronówna Maria Luiza von Wallersee była ulubioną bratanicą cesarzowej Austrii Elżbiety – Sisi. To Sisi sprowadziła Marię na wiedeński dwór i wkrótce wydała za mąż za Georga hrabiego Larischa, bratanka hrabiego Jana Larischa, właściciela majoratu karwińskiego. Młodzi małżonkowie zamieszkali w pałacyku w Piersnej, który Marii przypominał szkatułkę na biżuterię.
Larischowie mieszkali tutaj zaledwie cztery lata. Maria była znaną osobą w kołach arystokratycznych i szybko znalazła sobie kochanka w osobie Henryka Baltazziego.
W 1888 roku Maria Larisch przedstawiła Marię Vetsera, kuzynkę Baltazzich, arcyksięciu Rudolfowi, którego małżeństwo nie układało się dobrze. 30 grudnia 1889 roku Maria Larisch przywiozła młodziutką Marię Vetsera do pałacu Schönbrunn, na potajemne spotkanie z arcyksięciem. Stamtąd Maria Vetsera udała się do pałacyku myśliwskiego w Mayerling, gdzie później dołączył do niej Rudolf. Tajemnicze okoliczności ich samobójczej śmierci do dzisiaj pozostają zagadką. Po zdarzeniach w Mayerling, gdy została ujawniona rola swatki, Maria Larisch popadła w niełaskę na dworze cesarskim i wkrótce powróciła sama do Bawarii. W 1896 roku rozpadło się jej małżeństwo z hrabią Larisch.
Tymczasem w 1893 roku pałac w Piersnej przeszedł na własność hrabiów Larischów z Karwiny. Podczas parcelacji majątku w 1927 roku posiadłość wraz parkiem kupił Śląskocieszyński Sokół, a po remoncie pierwsze piętro zajęła czeska szkoła podstawowa.
W czasie II wojny światowej obiekt wykorzystywano do celów wojskowych. Pełnił funkcję składu amunicji oraz obozu dla internowanych Polaków ze Śląska. W 1947 roku Sokół sprzedał pałac Szczepanowi i Marcie Wnukom. Po ich śmierci stał się własnością Rady narodowej w Karwinie, a od 1985 roku spółdzielni Jednota – Jedność w Czeskim Cieszynie, która otworzyła w pałacu hotel i restaurację. W 1999 roku budynek przekazano prawnym spadkobiercom.
W październiku 2012 roku pałac wraz z parkiem zakupiła firma Trestles s.a. Obiekt został wyremontowany i odnowiony. Gruntowne zmiany przeszedł otaczający pałac park i dojazd.
Po tragicznych wydarzeniach w Mayerling i rozpadzie małżeństwa z hrabią Larisch. Maria poślubiła śpiewaka operowego Ottona Brucksa, który zmarł w 1914 roku. Podczas pierwszej wojny światowej pracowała na froncie wojennym jako siostra Czerwonego Krzyża. W roku 1920 nakręcono film o cesarzowej Sisi, w którym Maria Larisch zagrała samą siebie.
Po wojnie w roku 1924 wyjechała do Ameryki i wyszła za mąż za farmera z Florydy, Williama Henry Mayersa. William okazał się jednak oszustem, który liczył na tytuł i fortunę europejskiej hrabiny. W roku 1926 uciekła od niego do New Jersey i tam pracowała jako kucharka i sprzątaczka. W 1929 roku powróciła do rodzinnego Augsburga. Zmarła w biedzie i zapomnieniu w 1940 roku.
