Podarziło mi sie do przedłostnigo nomera naszego tramwaja, trefić na jednego szykownego panoczka s Ustrónio i skyrs tego, żech se wszpekulyrowoł, że po drugi też mi sie to podarzi. Kapke jednakowóż trzeja było sie na obkoło porozglóndać, coby na takigo, kiery eszcze poradzi rzóndzić po naszymu trefić. Przedstowcie se, że taki sie znaszeł, kiery w naszym pińdziesióntym ósmym nomerze TRAMWAJA sy mnóm do sie do rzeczy. Je to jedyn Ustróniok, kiery napisł po naszymu moc felyjetónów i jo se tak wszymóm, że bydzie poradzioł aji rzóńdzić i fulać po maszymu.
Zbigniew Niemiec – mieszkaniec Ustronia- urodzony w 1948 roku i do tej pory mieszkający na stałe w tym mieście. W 1967 roku ukończył Liceum Ogólnokształcące w Wiśle, a następnie Studium Nauczycielskie we Wrocławiu. Pracę rozpoczął w szkole podstawowej
w Wiśle jako nauczyciel fizyki. Następnie pracował jako sekretarz Urzędu Gminy w Wiśle, w którym po paru latach przeszedł na stanowisko kierownika Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji. W roku 1981 objął stanowisko dyrektora oddziału Biura Podróży „Orbis”
w Cieszynie, a następnie kierował Oficyną Wydawniczą w Ustroniu. Od roku 1993 pracował w firmie „Dromex”, najpierw przy budowie przejścia granicznego
w Świecku, a następnie autostrady A-4. Przez kilka lat był członkiem Komitetu Organizacyjnego Tygodnia Kultury Beskidzkiej oraz autorem plakatów promujących tą imprezę. Jest także projektantem maskotki miasta Wisła, którą nazwał „Wiślaczką”. Ma także
w swoim dorobku projekty okładek tomików poezji regionalnej. Był także członkiem redakcji pierwszych numerów „Gazety Ustrońskiej”. W swoim dorobku posiada także liczne prace z zakresu rzeźby i grafiki użytkowej. W roku 1987 został uhonorowany odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”, a w roku 2018 otrzymał „Srebrną Cieszyniankę”.
Fryderyk Dral – Ustróniocy o was panoczku prawióm, że dycki mocie czas na to, coby cosi przidajnego dlo Ustrónia zrobić. Uż dłógi roki je was pełno przi ustróńskich dożynkach, na kierych mocie we starości cały amfityjater. Prawióm też o was kamraci, że całe swoji żywbyciu mocie we swoji czepani to, coby fórt cosi przidajnego zrobić dlo tej naszej Ziymi Cieszyński. Je to nasza kultura i mowa, a rozchodzi sie ło to, coby łóne łobie nie zusały przez młodzioków wychynióno kansi tam do przikopy. Tóż bydźce tacy szykowni i czytmiorzóm naszego TRAMWAJU rzeknijce to wszecko po ustróńsku, co sie wóm przez całe żywobyci podarziło powynokwiać. Możne, że kapke ta waszo ustróńsko rzecz je inszo, ale jo se wszymóm, że ni aż tak fest, coby jóm nie szło rozumieć.
Zbigniew Niemiec – S tóm waszóm pytkóm panie redaktorze cosi sprugujym zrobić, bo móm to fórt ze zadku moji głowy, że trzeja te naszóm cieszyńskóm rzecz opatrować, coby jóm żodyn nie zapómnioł. A u nas fórt je co spóminać, fórt o czymsi rzóńdzić, fórt o czymsi rozmyślać… Baji ło tym, co pogoda może wynotfić.
Łóńskigo roku przed Pietrym Pawłym prziszła w połednie od Czantoryje tako okropeczno szudera, że sie zdało, że kuminy posprzewraco. Ćma sie zrobiło, psiska zaczły harwosić, gowiydź sie pochowała byle kany, bydełko jowejczało, prawiym wóm-sumeryja. Starka zaroz prawili, że sie naozajst kierysi łobiesił w Jelynicy. Óni tak dycki rzóndzóm, jak jyny wiynkszy wiater zaduje. Musiałoby nas, ustrónioków już braknóć, jak by to miała być prowda. Tóż jak tak w to połednie zaczło strzic deszczym, to we dwie chwile potoki były pełne a parazola nieszło udzierżeć. Ale nic ło tela, bo Pónbóczek wiedzóm co robióm i deszcza też trzeja. Nejgorzij, że fajermani mieli mieć wieczór muzyke kole swoigo depa, na Śliwkowym. Wszycko było już recht, bina zbito, światełka rozcióngnióne, gorzołka nasztelowano, krepliki nasmażóne, fanty naszykowane. Masorz też był gotowy, tela, że sfifroł prezwórszt a leberke przemaścił. A to tymu, że sie za wczas naproł. Bałuszył potym fórt a beczoł, że mu tego babucia okropecznie żol. Ale nejwiynkszo była łostuda zwóli jelitek a żymloków, bo też były nieiste. Nim my sie spozorowali, to jedyn muzykant, co growoł na tej wielkij trómpecie, wypił pełny żbónek pyrdelónki s tych jelitek i dostoł takij laksyrki, że wszyskimi dziurami ś niego targało. Nó i zwóli tej szudery a tego masorza łochlasty nie było s tej muzyki wiela. Tela, że nikierzi feszacy cosi przigalanili na noc, nad rzykóm, we wiyrzbinie. Latoś już takij łostudy mo nie być, bo po piyrsze – pogoda mo być inakszo. Po drugi – nie bydzie zabijaczki bo babucie w dziedzinie wyzdychały zwóli jakigosi choróbska we strzewach i mało kiery sie obstoł, a jak sie jeszcze jako tako dzierżoł na ratkach, to go chónym gazda odkraglowoł, coby jeszcze cosi ś niego było do garca. Po trzeci – fajermanóm wygorzała bina. Prowie byli na pobabie u starej Gluzinej, a radzi tam chodzowali pumóc, bo ich tam zawsze ugościła, a cosi jeszcze cyrpła na lepszóm. A jak już szli spatki, a szfarnie sie już szolóntali, to jeszcze mieli ze trzi kapliczki po chodniku, u Paniyn, u Dordy a na łostatku na Prażakówce. Tóż prawie jak tam byli, to chłapczyska se kole biny zrobili łogiyń, pieczoki piykli, żaby gónili, do ptoków ze sznajdra strzylali – jako kluki. A jeszcze jedyn prziniós tambor, a jak nim zazwyrtali a ciepli tak tyn spod na bine. Bina zgorzała a fajermani zostali w gańbie. Tóż latoś ni majóm głowy do muzyki. Po sztworte – masorz se łożebraczył rynczysko przi zabijaczce u Chrapka na Gojach. Łobo już mieli szfarnie pod myckóm, Chrapek dzierżoł kormika a masorz go mioł chlasnóć popod kark bodokiym. Naroz zaździoł kabotym o chlywek, ukielznył na krowińcu i rzaznył sobóm na babucia. Chrapek wrzasnył, bo sie wylynkoł, puścił babucia, tyn go stużił na masorza i w nogi do pola. Naszli go dziepro na trzeci dziyń, w lesie kole Jónka na Kympie jak sie pos przi baranach. A masorz musioł iś do maściorza, bo se pichnył bodokiym do rynczyska. Po piónte – tyn muzykant, co sie mu tej pyrdelónki tak chciało, że o mało co pypcia nie dostoł, to łod tej sraczki fórt ni może przijś do siebie, tak se bachórz scaparcił. Chdzi fórt jakisi pitómy a o graniu ani słyszeć. A było ich, muzykantów jyny trzóch, tóż terazykej ni ma kómu grać. Nó i zwóli tego wszystkigo muzyki latoś nie bydzie.
Jako tyn czas ucieko…Tela mioł człowiek kamratów ze szkoły a dzisio ni ma s kim przerzóńdzić, porozchodzili sie po świecie, wykludzili sie z Ustrónio…
Zeszły tydziyń żech sie kole rotuza trefił z Franckiym. Nie widzieli my sie już pore roków, tóż my siedli na chwile przi zodówce. Łón je teraz figura, firme mo, pieknóm chałpe, dwa ałta, łón je teraz panoczek całóm gymbóm. Tak my zaczli drzistać ło wszystkim a ło niczym, alech sie ni móg za bardzo ś nim dorzóńdzić, ni mógłech chłopa poznać w tej jego rzeczy, ciyngiym jyny ło pinióndzach. Do czego bych nie dziubnył, łón to zaroz tak przekopyrtoł, że ło chwile zaś my rzóndzili o pinióndzach. Mówiym mu, że my byli z Mojóm na Gorolu w Jabłónkowie, chciołech mu cosi łopowiedzieć jako fajnie tam było, a łón zaroz skoczył do rzeczy, że jak tam kogosi znóm, to bych mu móg pumóc, bo łón tam chce na rok łodewrzić jakóm budke i pohandlować czymsi. Pytóm sie go co powiy ło słowniku gwarowym a łón mi prawi, żeby to inaczyj zrobił. Aha, myślym se, pogodómy o naszym gwarzyniu, ale katać też tam, łón mi wykłodo, że trzeja było nóńś spónsorów, powstyrkać tam kolorowe reklamy i szło by na tym pieknie zarobić. Pytóm sie go jak sie mu podobała ta wystawa łóńskigo miesiónca w muzeum, a łón prawi, że lutuje że nie był na otwiyraniu, bo tam snoci był jedyn z województwa, co mu mioł cosi załatwić. Żol m i sie go zrobiło, chwilech go jeszcze posłóchoł i poszełech precz. Co sie s tym chłapcym porobiło. Snoci stowo przed pióntóm, lygo po północy i na łokróngło rachuje, rachuje. Mówióm, że sie bydzie ze siostróm po syndach smykoł, bo mu je cosi dłóżno po mamie-niebszczce. Łón je bogatszy? Łón je strasznie biydny. Żol mi go…
Świat je piekny, a nejpiekniejszy je tyn zielóny, co kole nas rośnie, co tu był, jak nas, ludzi, jeszcze nie było i bydzie tu, jak nas braknie. Każdy miołby mieć swój stróm. I miołby go mieć rod. Taki drzewo, co sie go pamiynto, co nie wiedzieć, kiery go sadził, abo jak długo rośnie, ale po cichu je moji. Je inaksze od tych, inszych, drugich strómów,… ale, że, jak ku niymu człowiek przidzie, to tak, jakby prziszeł ku swojimu. Miołby każdy mieć taki swój stróm! Jedni go majóm w Równicy (Jyndrys baji mo takigo buczka, co go naciył kiesi na korze, jak tam był z dziełuchóm) insi na kierchowie abo kańsi kole starzikowej chałpy, jeszcze insi kańsi kole drogi – (a jak jadóm kole niego, to se po cichu do siebie prawióm: „Ja, już my sóm kole tego naszego smreczka…”) Możne, że nie wiymy o tym, ale każdy mo swój stróm – takigo anioła stróża, ale takigo co to nie pumoże, nie wstyrko sie, ale sie fórt na nas dziwo. My naozaist kapke zapómnieli, skónd my sóm, skónd my wyrośli, …jako my kiesi blisko przirody żyli, …jako my kiesi żyli pospołu z gowiydzióm, ze zielinami, z wodóm, ze słóneczkiym, z lasym …
Zabyli my. I sie nóm zdo, że terazykej to je szumnie, że prziszeł fajny czas, że teraz mómy forot, że piekne szaty, że kafelki fajne w łaziynce, że dziecka sztudyrowane, że starka sie mieli gorzyj…
Ale dziecka na lipe mówióm drzewo, a na brzima – drzewo, a na topól – drzewo (bo inaczyj nie umióm), a na kosa – ptoszek, a na sikorke – ptoszek, a na wróbla też ptoszek, a w trowie nie widzóm dziurawca, ani kotyczy, jyny trowe… nó, i tak dziadziejymy,… dziadziejymy, a coroz bardziyj my sóm daleko od gróniczków, od lasów, od przirody… już nie czujymy, że lipy zaczły kwitnóć, bo sie nóm nos obrócił na insze wóniani, … już sie tracymy, jak sie nas letnikorz spyto, jak sie tyn potok nazywo, abo co to je za kwiotek. A jeszcze ku tymu wszystkimu, nie dbómy o to co mómy. Na Dónatówce, za pore roków bluszcz nóm zeżro dymba (tyn borok trzista pińdziesiónt roków rós, a teraz dycho już jyny poróma listeczkami), w Hermanicach trzi szumne smreki padły, bo kierysi nie spozorowol, że powój idzie ku górze, na kónary. Kole internatu i kole tysiónclatki wyciylimy topole, a posadzilimy co? Krzoki! Ni móm nic na poprzyk krzokom, ale co zaś to zaś – nie sóm to strómy. Tak dbejmy o ty buki, smreki, jedle, brzimy…
a nóńdźmy se każdy swój stróm, taki jyny nasz, a pogłoskejmy go roz za czas.
Snoci trzeja się nie dziwać na złe stróny tego naszego żywobycio, jyny sie podziwać na świat inaczyj, porozglóndać sie po tych sakramynckich nieszczyńściach co ludzi tropióm i uznać se, że mógło by być jeszcze gorzij… Dyć przeca jeżech zdrowy! Moja mie mo rada! Miyszkać móm kaj. Robote móm! Dziecka sóm na swoim, tóż co mi jeszcze trzeja?… isto jyny godnie dożyć swojigo czasu, w spokoju łostatni roz dychnóć i dać sie zawiyś na kierchów ku Łojcóm. Zeszły tydziyń pojechali my z Mojóm do kamrata, coch go ruski rok nie widzioł… kapke sie zmiynił, chocioż fórt je taki wiesioły, ale przibyło mu piyńć a dwacet kilo, ubyło mu kapke szkuciny, dziecka mu wyrosły na szumnóm frelke i gryfnego feszaka… wyściskali my sie, wycałowali… I czujym, że cosi mi nie pasuje… Potym żech spozorowoł, że łon chrómie. Ni może stanóć na choróm noge (w kłymbie sie mu cosi popsuło i tego sie nie do żodnymi lykami naprawić – trzeja bydzie isto noge rzazać). Se myślym, to sie teraz zacznie narzykani, że jaki to łón je biydny, że ani w tynisa pograć, ani zatańcować, ani do gróniczka póńś, jyny szachy mu zostały, że żodyn go nie lutuje… Ale katać też tam, chłop kwitnie, chichro sie, świat sie mu fórt podobo, żywobyci je piekne… fórt je taki sóm jako kiesi, fórt sie śmieje, fórt sie cieszy… a jo se myśloł, że mi bydzie brnioł za uszami, że mi bydzie beczoł do kragla… nic takigo..łón je rod, że żyje,… i taki spoziyrani na świat se muszym zapamiyntać!… i fórt se na niego spóminać. Jedyn gazda z Istebnego prawił, że świat je piekny, jyny mu trzeja rozumieć… i to je to… ni ma to bardzo po polsku powiedziane, ale to je to…
Jakżech sie tego mojigo kamrata na kóniec spytoł, czy mu mogym pumóc, to mi powiedzioł, że rzyko rano a wieczór (a łón je luter!) coby ludziska nie byli tacy spórni… i jyny mie pytoł, cobych był dlo ludzi lepszy, niż łóni sóm dlo mnie… nie podziwiać takigo Człowieka???
