Gmina Hażlach to nie tylko fabryka zdrowej, ekologicznej żywności, ale przede wszystkim ciekawy punkt na turystycznej mapie Śląska Cieszyńskiego. Wizyta w gminie to okazja do obejrzenia zabytków architektury drewnianej, podążania śladami legend, podań czy poznania wielkich i zasłużonych mieszkańców. Nie można również pominąć Domu Przyrodnika. To niezwykłe miejsce, w którym w sposób nowoczesny i ciekawy prezentowana jest historia rozwoju rolnictwa i osadnictwa w tym regionie.
Hażlach – odkryć nieodkryte
Spichlerz – jedno lub kilkukondygnacyjna budowla przeznaczona do przechowywania materiałów sypkich, głównie ziaren zbóż luzem lub w workach, charakteryzująca się zwartą bryłą, stromymi dachami, trójkątnymi szczytami i niewielkimi oknami. Spichlerze wiejskie były najczęściej wykonywane z drewna jako dwukondygnacyjne, otoczone galerią na poziomie jednej lub obu kondygnacji. Kryte dachem cztero lub dwuspadowym. Najczęściej miały jedno duże wejście i kilka mniejszych okien. Jako element zabudowań dworskich najczęściej murowany ze zdobieniami na fasadzie.
Zaadaptowanie budynku dawnego spichlerza na Dom Przyrodnika wraz z zagospodarowaniem terenu znacząco podniosło atrakcyjność turystyczną Gminy Hażlach. Powstał bardzo ciekawy obiekt. Połączono bowiem dziedzictwo architektoniczne dawnego spichlerza z bogactwem przyrodniczym Śląska Cieszyńskiego.
Już sam opis historycznego budynku i jego przeznaczenie budzą ciekawość i chęć zwiedzenia takiego obiektu. Jednak w tym spichlerzu można dowiedzieć się również, czym różni się kłos pszenicy od owsa oraz jak wyglądał dawny, wiejski sklep. Możemy również poznać tajniki pszczelarstwa oraz historię łowiectwa.
W gablotach przedstawione są historyczne narzędzia, jakimi posługiwali się rolnicy, tj. cep, graca, kosa, motyka, sierp czy radło. Zwiedzający mogą zapoznać się z podstawowymi informacjami na temat osadnictwai budownictwa na dawnej wsi. A następnie mogą wejść do wiejskiej izby, w której zostało odtworzone wnętrze z materiałów wiernie odzwierciedlających ściany wiejskiego domu wraz z wyposażeniem w meble, dekoracje i naczynia. W kolejnej części ekspozycji znajduje się stół wielofunkcyjny z wyposażeniem multimedialnym zawierający w sobie również eksponaty i infografiki prezentujące bogactwo fauny i flory doliny rzeki Olzy.
Tematyka drugiej części wystawy poświęcona jest pszczelarstwu i łowiectwu. Rozpoczyna ją wielkogabarytowa projekcja z towarzystwem dźwięków odgłosów pszczół. W centralnej części wystawy znajduje się stół wielofunkcyjny z elementami multimedialnymi. Na infografikach i ekranach dotykowych można dowiedzieć się szczegółowo o pracy pszczół oraz o historii chowu i hodowli pszczół na ziemiach polskich, od zarania po czasy współczesne. Stół jest podzielony na dwie części elementem scenograficznym w postaci powiększonego plastra miodu. Uzupełnieniem ekspozycji są infografiki z roślinami miododajnymi, a także infografiki przedstawiające ewolucję uli pszczelich. Druga część wystawy poświęcona jest lokalnej faunie i florze oraz łowiectwu. Dom Przyrodnika spełnia nie tylko zadanie edukacyjne w zakresie przyrody i ekologii, jest to również miejsce, w którym można znaleźć spokój i wytchnienie.
Teren wokół Domu Przyrodnika nosi nazwę Placu prof. Wiktora Wawrzyczka na cześć byłego mieszkańca Hażlacha, wybitnego naukowca oraz działacza społecznego.
Wielką atrakcją tego miejsca jest przepiękny park sensoryczny, w którym każdy znajdzie coś dla siebie. Zwiedzając ten teren każdy powinien usiąść na ławce audio i posłuchać odgłosów czterech gatunków ptaków, które spotkać można na obszarze Gminy Hażlach – wilg, zięb, kosów i skowronków. Nacieszyć oczy uprawami w dużych donicach, pograć w wielkogabarytową grę planszową, czyli w warcaby i szachy. Pobujać się na hamaku lub poleżeć na specjalnie w tym celu wykonanej siatce, czy ogromnych drewnianych ławkach. Dodatkowo można zobaczyć jak precyzyjny jest zegar słoneczny. Kolejną ciekawostką, szczególnie atrakcyjną dla najmłodszych, są miniaturowe modele ważnych dla Śląska Cieszyńskiego budowli. Znajdziemy tutaj rotundę św. Mikołaja w Cieszynie, Archeopark w Kocobędzu czy drewniany kościół w Zamarskach.
Rowerem po pograniczu
Dom Przyrodnika oferuje jeszcze jedną atrakcję. Kupując wspólny bilet do Domu Przyrodnika oraz Archeoparku w Kocobędzu (Chotěbuz) – Podoborze (Republika Czeska) można wypożyczyć rowery i szlakiem Wędrówki Doliną Olzy zwiedzić nasze piękne pogranicze polsko-czeskie. Szlak oferuje dwie pętle: krótszą wiodącą z Domu Przyrodnika, przez Zamarski, Cieszyn, Czeski Cieszyn do Archeoparku w Kocobędzu – Podoborze lub dłuższą prowadzącą przez Hażlach – Kończyce Wielkie – Dębowiec –Ochaby Wielkie- Kończyce Małe – Zebrzydowice – Petrovice u Karviné – Karviná – Chotěbuz – Český Těšín – Cieszyn -Puńców- Dzięgielów – Zamarski – Hażlach. Rowery można wypożyczyć w Domu Przyrodnika i zwrócić w Archeoparku lub powrócić
i zwrócić w Domu Przyrodnika.
Legendarne źródełko Borgońka
W Hażlachu warto zatrzymać się trochę dłużej i zwiedzić kilka ciekawych miejsc. Dom Przyrodnika znajduje się nieopodal uroczyska Czarne Doły. W starym bukowym lesie, znajduje się źródełko zwane „Borgońką”. Dzięki staraniom zarządzającego tym terenem Nadleśnictwa Ustroń oraz władz gminy Hażlach, powstało tutaj miejsce odpoczynkowe, tj. wykonano z piaskowca studnię oraz położone niżej nowe ujęcie wody,
a także, w trosce o jej odpowiednią jakość, zainstalowano specjalne filtry i zawory. Mieszkańcy bliższej i dalszej okolicy doceniają urok tego miejsca. Do zaczerpnięcia źródlanej wody zachęca taka oto stara legenda, którą spisał pan Rudolf Mizia z pobliskich Zamarsk:
„Dawno temu pojawił się w Czarnych Dołach pojazd z piękną hrabiną i z konnym orszakiem dworzan. Hrabina chorowała na oczy. Przypadkiem przemyła ona oczy w napotkanym źródełku i wyzdrowiała. Podobno z wdzięczności za cud wyleczenia zamierzała w tym miejscu założyć uzdrowisko, ale jakaś wojna temu przeszkodziła. W przekazie ustnym tajemniczą hrabinę nazwano Borgońką”.
Zamarski
Rzut kamieniem od źródełka „Borgońka” znajduje się miejscowość Zamarski z najstarszym drewnianym kościołem na Śląsku Cieszyńskim, który został wybudowany w roku 1731, natomiast jego wieża pochodzi z końca XVI wieku.
Kościół znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego w pętli pszczyńskiej.
Bez wątpienia gmina Hażlach to miejsce, gdzie historia przeplata się z nowoczesnością. Piękna przyroda i świeże powietrze zapewniają idealne miejsce na wakacyjne wędrówki.
Jarmark słowiański w Hażlachu
W dniu 15 sierpnia 2021 r. jest organizowany w ramach projektu pn. „Kultura w dolinie rzeki Olzy” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i budżetu państwa w ramach Funduszu Mikroprojektów Euroregionu Śląsk Cieszyński – Těšinské Slezsko Programu Interreg V-A Republika Czeska – Polska realizowanego przez Gminę Hażlach i Statutární město Karviná.
Dom Przyrodnika
Plac prof. Wiktora Wawrzyczka u zbiegu ul. Głównej i Karnowiec, Hażlach
www.dolinaolzy.eu;
www.domprzyrodnika.pl
e-mail: domprzyrodnika@hazlach.pl
Telefon: +48 576 542 444
