Międzynarodowy Festiwal Teatralny Bez Granic (do 2004 pod nazwą Na Granicy) powstał z potrzeby budowania mostów porozumienia w regionie, w którym jest to szczególnie potrzebne ze względu na skomplikowaną przeszłość i niekiedy żywe do dzisiaj stereotypy na temat sąsiadów.
Inicjatywa zrodziła się u progu wolności, kiedy Polska i ówczesna Czechosłowacja wracały do rodziny państw demokratycznych. Kiedy cieszyńscy aktywiści Solidarności Polsko-Czechosłowackiej i członkowie Forum Obywatelskiego w Czeskim Cieszynie postanowili podjąć wspólne działania kulturalne, Jakub Mátl (czeski filozof, uczeń Jana Patočki) i Jerzy Kronhold (poeta Nowej Fali i dramatopisarz) zaproponowali zorganizowanie wspólnego festiwalu teatralnego.
Pierwszy (w 1990 roku) był poświęcony prezentacji polskich i czechosłowackich wystawień sztuk Václava Havla. Kolejne rozwinęły się w międzynarodowy festiwal, który nie tylko prezentuje najciekawsze przedstawienia teatralne, przekraczając granice estetyk, konwencji i gatunków, ale także wiele dodatkowych działań, takich jak konferencje, wystawy, dyskusje, warsztaty, koncerty, przeglądy teatrów dziecięcych i młodzieżowych, czytania sztuk, „pociąg teatralny” we współpracy z festiwalem Dream Factory w Ostrawie itp. Na festiwalu oprócz spektakli z krajów grupy wyszehradzkiej pojawiają się przedstawienia i artyści z innych krajów (Austria, Ukraina, Niemcy, USA).
Znaczenie festiwalu podkreśliło przed laty spotkanie ministrów kultury krajów wyszehradzkiej „czwórki” z okazji dziesiątej edycji imprezy, honorowe patronaty ministrów, ambasadorów, konsulów i narodowych centrów kultury z poszczególnych krajów, a także wsparcie, jakie uzyskuje z krajowych i międzynarodowych funduszy.
Sukces pierwszych festiwali dał początek innym polsko-czeskim działaniom kulturalnym, takim jak Festiwal SPCz, przegląd filmowy Kino na Granicy, prestiżowe wystawy, cykl konferencji Dialogi Havlowskie czy ostatnio interdyscyplinarny projekt Dux Poloniae Baptizatur. Stał się też inspiracją dla międzynarodowych działań, takich jak Święto Trzech Braci, Dekada Muzyki Organowej, Chóralnej i Kameralnej czy Strašidla na Zámku, bez których trudno dzisiaj wyobrazić sobie kalendarz kulturalny Cieszyna i Czeskiego Cieszyna.
Pierwsza edycja festiwalu była dziełem osób, znanych z podejmowania transgranicznych inicjatyw. Z czeskiej strony byli to: Jakub Mátl, Gertruda Chowanioková, Ladislav Szpyrc, Marie Vízdalová; z polskiej strony: Jerzy Kronhold, Jerzy Herma, Marian Dembiniok, Mirosława Pindór, Janusz Legoń. Współpracowało z nimi spore grono wolontariuszy. W kolejnych latach do grona organizatorów dołączały instytucje i stowarzyszenia, niekiedy na wiele lat: Dom Narodowy, Městské kulturní středisko (później KaSS Střelnice), Těšínské divadlo, Teatr im. Adama Mickiewicza, Stowarzyszenie Půda, AVE, ETC, Člověk na hranici, Městská knihovna i inne. Niektóre z nich współorganizują festiwal do dzisiaj.
Tegoroczny festiwal zainaugurował 3 października koncert piosenek Agnieszki Osieckiej w wykonaniu Wiktorii Węgrzyn, a zakończył się pięć dni później występem popularnego w Polsce czeskiego barda Jaromira Nohavicy.
W szczególny sposób, podczas tegorocznej edycji, wspominana była Karta 77 – tworzona 40 lat w komunistycznej Czechosłowacji niezależna inicjatywa na rzecz praw człowieka. Jej historię przybliżyła m.in. wystawa „Ludzie Karty 77. Najważniejszym wydarzeniem było spotkanie panelowe poświęcone doświadczeniom dysydentów z Czechosłowacji i Polski. Karta 77 to manifest obywatelski przedstawicieli różnych środowisk rządzonej przez komunistów Czechosłowacji. Osiem spektakli z Polski, Czech i Słowacji ubiegało się o główny laur 27. Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Bez Granic.
