SKOCZÓW historia i legendy

0
3743
fot. Wojciech Wandzel
- reklama -

Gmina Skoczów znajduje się w centralnej części powiatu cieszyńskiego. Na terenie gminy krzyżują się dwie ważne trasy. Droga z Katowic do Ustronia i dalej Wisły i Istebnej – tzw. popularna wiślanka. Druga trasa to droga S52 łącząca przygraniczny Cieszyn z Bielskiem-Białą.

Gmina leży w bliskim sąsiedztwie Beskidu Śląskiego, który z odległości 10-20 km bardzo ładnie się prezentuje o każdej porze roku. Gmina składa się z miasta Skoczowa oraz dziesięciu sołectw: Bładnice, Harbutowice, Kiczyce, Kowale, Międzyświeć, Ochaby, Pierściec, Pogórze, Wilamowice i Wiślica.

Najstarsza wzmianka pisana o Skoczowie pochodzi z kronik. Jan Długosz w Dziejach Polski napisał: „Pierwsze miasto nad Wisłą od jej źródeł”. Bogata historia sięgająca średniowiecza czyni to miejsce atrakcyjnym zarówno dla miłośników przeszłości jak i doceniający podgórski charakter tych terenów.

Sercem Skoczowa, jak każdego miasta, jest rynek. Warto zwrócić uwagę na sam budynek ratusza z 1797 roku w stylu późnobarokowym. Atrakcją rynku jest także znajdująca się na środku placu fontanna z barokową figurą Neptuna zwanego też Jonaszem albo Trytonem. Jest to dzieło skoczowskiego mieszczanina Wacława Donaya. Skoczów, podobnie jak większa część Śląska Cieszyńskiego, jest gminą wielowyznaniową, dominuje tu wyznanie katolickie i ewangelickie. W mieście uwagę przyciągają zabytkowe kościoły, a ściślej mówiąc, ich wieże – świątynie katolickie: pw. św. św. Apostołów Piotra i Pawła, pw. Znalezienia Krzyża Świętego, a także ewangelicko-augsburski kościół Świętej Trójcy. Budowle te wpisują się w sakralne dziedzictwo Śląska Cieszyńskiego. Ze Skoczowem związany był pisarz Gustaw Morcinek. Tu też znajduje się muzeum jego imienia, które zlokalizowane jest w najstarszym budynku w mieście z 1793 roku. W muzeum można zapoznać się z dziejami Śląska Cieszyńskiego, a także z historią Skoczowa, ze szczególnym uwzględnieniem tradycji rzemieślniczych. Osobna część ekspozycji poświęcona jest patronowi placówki. Gustaw Morcinek przedstawiony jest tutaj nie tylko jako literat, ale także nauczyciel, który przez lata mieszkał w Skoczowie.
Nie tylko muzeum jest miejscem bezpośrednio związanym z Gustawem Morcinkiem. W mieście wytyczono specjalny szlak morcinkowski, który prowadzi przez miejsca bezpośrednio związane z tą wybitną w historii miasta postacią. Kolejną ważną osobistością związaną ze Skoczowem był św. Jan Sarkander. Więcej o świętym można dowiedzieć się w Parafialnym Muzeum im. św. Jana Sarkandra, które znajduje się na rynku w bezpośrednim sąsiedztwie ratusza. Do miejsca jego urodzenia w 1995 roku pielgrzymował Jan Paweł II.
Gmina Skoczów jest miejscem bogatym w zabytki sakralne, które warto nie tylko zwiedzić, ale również poznać ich niezwykłe historie.

- reklama -

Kaplicówka
Nad Skoczowem wznosi się Górka Wilamowicka ze wzgórzem Kaplicówka. Na szczycie znajduje się Sanktuarium św. Jana Sarkandra, a także wysoki na 21 metrów stalowy krzyż, który po zmroku (ze względu na specjalne oświetlenie) stanowi znak rozpoznawczy Skoczowa.
Kaplicówka jest miejscem chętnie odwiedzanym przez mieszkańców gminy i regionu, a także przez turystów. Roztacza się stąd piękny widok na całą gminę i pobliski Beskid Śląski. Położenie miasta jak również sołectw sprzyja turystyce pieszej i rowerowej. Nie brakuje również terenów leśnych, które chętnie odwiedzane są przez całe rodziny. Na terenie gminy przebiega ważna trasa rowerowa – szlak Greenways, łączący Kraków, Morawy i Wiedeń. Miasto posiada także własny wyciąg narciarski – Pod Dębem. Czynny jest tylko w trakcie śnieżnych zim. W mieście prężnie działają stowarzyszenia zajmujące się promocją zdrowego i aktywnego trybu życia. Regularnie spotykają się skoczowscy Włóczykije – amatorzy nordic walking. Działa kilka szkółek pływackich, gdzie swoją przygodę z tym sportem rozpoczynają dzieci z całego regionu. Na Krytej Pływalni „Delfin” w Skoczowie znajduje się zarówno niecka sportowa, jak i rekreacyjna. Dodatkową atrakcję stanowią zjeżdżalnia, sauna fińska i rzymska. Ponadto na terenie pływalni swoje miejsce znalazła siłownia, kręgielnia, a także tężnia solankowa. Wielkim powodzeniem wśród mieszkańców gminy i regionu cieszy się skoczowskie kino Teatr Elektryczny, prowadzone przez Miejskie Centrum Kultury „Integrator”.
Będąc w Skoczowie warto spróbować miejscowych specjałów czyli – pierników. Wyspecjalizowali się w ich wypiekaniu właściciele najstarszej w mieście, bo czynnej nieprzerwanie od 1906 roku, cukierni.
Skoczów znany jest także z fabryki kapeluszy Polkap. Miejsce to działa od 1924 roku i nieustannie produkuje kapelusze dla klientów na całym świecie.
W kapeluszach ze Skoczowa paradowali m.in. polscy olimpijczycy z Sapporo w 1972 roku, z Montrealu w 1976 roku, Sydney w 2000 roku, Salt Lake City w 2002 roku czy w Atenach w 2004 roku.

Rowerem przez Żabi kraj
Skoczów zaliczany jest do miejscowości Żabiego Kraju. Tradycje hodowli ryb ze szczególnym uwzględnieniem karpia są tutaj bardzo silne. Co roku, na skoczowskim rynku odbywają się Dni Rybactwa, a ryby są jednym ze specjałów lokalnych restauracji. Duża liczba stawów, liczne bagna i podmokłe łąki okazały się dobrym środowiskiem życiowym dla wielu gatunków ptaków i płazów.
Walory tego regionu dostrzegł już w XV w. Mikołaj Brodecki, marszałek księcia cieszyńskiego Kazimierza II i właściciel Strumienia. Mądry zarządca nie tylko zakładał stawy hodowlane, ale był też pomysłodawcą rozpoczętej w 1488 r. i trwającej 16 lat budowy tamy na Wiśle. Jej celem było uzyskanie dopływu bieżącej wody do pobliskich stawów, a tym samym wzrost ilości hodowli ryb. Doprowadziło to do rozwoju regionu.
Dla rowerzystów ten uroczy rejon Śląska Cieszyńskiego również może zaoferować atrakcyjne widokowo i przede wszystkim łatwe trasy, oddalone od ruchliwych dróg.
Prowadzi tędy pierwszy odcinek budowanej Wiślanej Trasy Rowerowej, która ma przebiegać przez całą Polskę i połączyć góry z morzem. Położenie Skoczowa i uwarunkowania środowiskowe powodują, że obszar ten jest ciekawy przyrodniczo. Można spotkać dużo interesujących i rzadkich zwierząt oraz roślin. To wszystko spowodowało, iż wielu ludzi chce chronić ten „kawałek natury”.
W 1996r. utworzony został rezerwat „Skarpa Wiślicka”. Powstał on w celu ochrony buczyny karpackiej oraz łęgu jesionowego i runa leśnego, w którym występują rzadkie i chronione rośliny, np.: obrazki plamiste, wawrzynek wilczełyko, zdrojówka rutewkowata, skrzyp olbrzymi, wilczomlecz słodki, śnieżyczka przebiśnieg, cieszynianka wiosenna (Hacquetia epipactis), bluszcz pospolity i storczyk blady. W rezerwacie występują także chronione kręgowce: 39 gatunków ptaków, 5 płazów, 3 gady i 5 ssaków.
Na łąkach w okolicach Skoczowa można spotkać aż 18 gatunków motyli. Do bardzo rzadkich należą: paź królowej, rusałka żałobnik, mieniak strużnik, perłowiec malinowiec, niedźwiedziówka gosposia, nastrosz lipowiec, fruczak gołąbek, pawica grabówka, lotnica zyska. Gmina Skoczów zaznaczona jest na mapie ornitologów kolorem czarnym, czyli jest obszarem o największym zagęszczeniu gatunkowym, na którym obserwowano ponad 200 gatunków ptaków (w Polsce jest ich ok. 360). Teren ten zasiedla wiele gatunków chronionych. Są również rzadkości na skalę krajową. Do najciekawszych należą: kania ruda, błotniak stawowy, kobuz, czapla biała, ślepowron, bąk, bączek, zimorodek, bocian czarny, łabędź niemy, podróżniczek, kilka gatunków brodźców i dzięciołów.
Wybierając rowerowe trasy warto również odwiedzić Tradycyjną Zagrodę Rolną – Skansen Ochaby. Tutejszy Skansen to chyba największe na południu Polski tego typu muzeum zabytków pochodzących z gospodarstw rolnych i rybackich oraz wszelkiego rodzaju urządzeń i sprzętów domowego użytku. Odrębną kolekcję stanowią też zabytkowe samochody, rowery i inne pojazdy. Eksponaty znajdują się w tradycyjnej wiejskiej zagrodzie złożonej ze stajni z wozownią, stodoły, chaty, wiatraka i wiaty.

Stadnina koni w Ochabach
Na przełomie XVIII i XIX wieku w Ochabach powstał folwark, w którym rozpoczęto hodowlę koni, zarówno pociągowych, jak i rasowych ogierów. Od 1798 r. folwark był własnością księcia Albrechta Habsburga. Majątkiem książęcym zawiadywał zarządca. W ramach parcelacji majątku Komory Cieszyńskiej rozpoczętej po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r., część majątku została przekazana na potrzeby wojska polskiego celem zorganizowana stada rozrodczego dla polskiej kawalerii, natomiast w Ochabach hodowano źrebięta i konie pociągowe. Po zakończeniu II wojny światowej stadnina w Ochabach stała się częścią Państwowego Stada Ogierów w Drogomyślu. W 2012 roku stadnina znalazła swoich prywatnych właścicieli, którzy obrali sobie za cel przywrócenie jej do dawnej świetności. Dlatego poza hodowlą koni kontynuowana jest w stawach rybnych produkcja karpia, a gospodarstwo rolne stadniny słynie z upraw marchewki i ziemniaków na przemysłową skalę.
Zabytkowe budynki stadniny poddawane są rewitalizacji. Powstały także nowe obiekty: nowoczesna hala (70×30 m) oraz hipodrom (70×35 m) z kwarcowymi podłożami wykonanymi w systemie „Ebbe Und Flut”. Została wybudowana pierwsza z nowych stajni sportowych z nowoczesnym zapleczem dla jeźdźców i koni. W stadninie funkcjonuje pensjonat dla koni z 90 boksami. W ramach stadniny działa Ludowy Klub Jeździecki Ochaby, który istnieje już od ponad 60 lat. Z historią klubu i stadniny związane jest nazwisko jedynego polskiego mistrza olimpijskiego w jeździectwie Jana Kowalczyka (Moskwa, 1980). Ogiery ochabskiej hodowli brały udział w Mistrzostwach Świata Młodych Koni oraz znalazły się w ekipie olimpijskiej w Atenach 2004 r. Zarządy LKJ Ochaby oraz LKJ Lewada Zakrzów porozumiały się w sprawie partnerstwa umożliwiającego w Ochabach organizacje CONCOURS DE DRESSAGE INTERNATIONAL w lipcu 2018. Olbrzymie doświadczenie w organizacji CDI klubu z Zakrzowa oraz historyczne konotacje, geograficzne położenie i biznesowe walory stadniny w Ochabach Wielkich, służą rozwojowi jeździectwa w tej części Europy.

Dream Park
Na rodzinne spędzanie czasu zaprasza również sąsiadujący ze stadniną Dream Park oferuje wiele atrakcji dla najmłodszych, między innymi: park miniatur, plac zabaw, park dinozaurów, oceanarium prehistoryczne, żywe zwierzęta tropikalne i wiele innych.
Skoczów w swojej różnorodności i bogactwie walorów zarówno przyrodniczych, kulturalnych, jak i turystycznych pokazuje wszystko to, co na Śląsku Cieszyńskim najlepsze. Warto po drodze w Beskidy, do Cieszyna, Bielska-Białej, zatrzymać się tu i poznać to urokliwe miasteczko. Warto zaplanować tu dłuższe chwile i częste powroty.

 

SKOCZÓW
Informacja Turystyczna
Rynek 18
Tel./ fax: 33 853 38 54 wew. 137
www.turysta.skoczow.pl