Chór Mieszany im. Stanisława Moniuszki z Czechowic-Dziedzic, w 65 rocznicę działalności

0
1278
- reklama -

Czechowice i Dziedzice to od ponad 150 lat obszar zindustrializowany. Zakłady i fabryki dominują (kiedyś bardziej) w przestrzeni urbanistycznej miasta. Większość z nich ulokowana była w ścisłym centrum. Ludzie żyli (dziś w pewnym stopniu też) wśród kominów, hal fabrycznych, dojazdowych dróg do tychże zakładów, wśród dymów, pyłów i zapachów. Zdarzały się katastrofy (Kopalnia „Silesia” – 1979), pożary (rafineria -1971), wypadki etc.

Fenomenem jest, że w tym przemysłowym tyglu urodziło się wielu muzyków i śpiewaków (inne dyscypliny kultury też są reprezentowane, ale dziś o muzyce) rangi krajowej i światowej: Józef Świder, Andrzej Krzanowski, Witold Szalonek, Anna Szostak Myrczek, Adam Myrczek, Wojciech Myrczek, Barbara Bielaczyc, Zuzanna Kłaptocz, Tomasz Janusz, Renata Danel, Jacek Łaszczok „Stachursky”, światowej sławy tenor Piotr Beczała etc.
W Czechowicach i Dziedzicach działały przed II wojną światową chóry, zespoły muzyczne, teatry amatorskie, zespoły ludowe, zespoły mandolinistów, teatrzyki szkolne i stowarzyszenia katolickie.
Więcej można dowiedzieć się z książki autorstwa Erwina Woźniaka „Amatorski ruch teatralny w Czechowicach-Dziedzicach w pierwszej połowie XX wieku”.
Pierwszy powojenny zespół muzyczny, który powstał w naszym mieście to Chór Męski pod batutą Józefa Świdra, profesora Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Katowicach oraz filii Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie, urodzonego w Czechowicach.
2 lutego 1955 roku, w kościele pw. NMP Wspomożenia Wiernych w Czechowicach, chór po raz pierwszy wystąpił pod batutą Józefa Świdra, współzałożyciela chóru (wraz z żoną Krystyną).

Krystyna Świder wspomina:
„Mojego przyszłego męża Józefa Świdra poznałam w Liceum Muzycznym w Katowicach. Poznałam, to może niezbyt trafne określenie, bo wtedy zaledwie usłyszałam, że do klasy wyższej zapisało się kilku uczniów z prowincji (wówczas bowiem Katowice uznawałam za metropolię). … Witek Szalonek, Kazimierz Kord, Staszek Śmiełowski i Franek Mizia. Józef Świder – skromny chłopiec z Czechowic, gimnazjum ukończył w Pszczynie. Wszyscy oni, jak miało się prędko okazać stanowili tzw. „klasę asów”. Byli bardzo zdolni i pracowici. Nauczyciele stawiali nam ich za wzór. Pamiętam, że Józek godzinami ćwiczył grę na fortepianie, gdyż pod opieką profesor Stefanii Allinówny przygotowywał się do Konkursu Chopinowskiego. Nie zakwalifikował się do kolejnego etapu i rozpoczął naukę kompozycji u profesora Bolesława Woytowicza, u którego studiował też kolega z mojej licealnej klasy – Wojciech Kilar. Obaj bardzo się zaprzyjaźnili.
… Józef Świder wychował się w tradycjach organistowskich. Zarówno jego dziadek Antoni Wieczorek, jak i ojciec Jan byli organistami w kościołach. … już jako małe dziecko słuchał ich gry podczas nabożeństw, więc wyjątkowo wcześnie opanował technikę gry na organach. Zdarzało się, że zastępował ojca lub dziadka podczas mszy.
W 1955 roku założyliśmy w Czechowicach Chór Mieszany im. Stanisława Moniuszki. Wówczas jako amatorzy w dziedzinie dyrygentury chóralnej mieliśmy wiele komicznych sytuacji. Pamiętam, że kiedy utwór de Palestriny „Missa Papae Marcelli”, napisany na ośmiogłosowy chór mieszany, zmuszeni byliśmy dyrygować wspólnie, to znaczy Józek chórem męskim, a ja żeńskim – równocześnie. Później byliśmy już w tej dziedzinie profesjonalistami.”
W chórze śpiewało 22 mężczyzn, ale jeszcze w pierwszym roku swej działalności zespół „zasiliły” dziewczęta i kobiety. Powstał chór mieszany i tak już pozostało do dnia dzisiejszego. W latch 1955 – 58, chór ćwiczył i występował w pomieszczeniach dziedzickiego kościoła pw. NMP Wspomożenia Wiernych, potem (1958-66) działał przy ZZK (Związek Zawodowy Kolejarzy) w Czechowicach-Dziedzicach. Kolejnym miejscem gdzie chór znalazł przystań, była siedziba czechowickiego PSS „Społem” (1966-74). Wreszcie w 1975 chór na dobre zadomowił się w murach Miejskiego Domu Kultury w Czechowicach-Dziedzicach i pod tym adresem „urzęduje” do dziś.
Swymi występami chór uświetniał uroczystości i święta kościelne, posiadał także bogaty repertuar pieśni świeckich, głównie autorstwa Stanisława Moniuszki, wybitnego XIX- wiecznego, polskiego kompozytora, autora m.in. oper „Halka”, „Straszny dwór”, „Flis” etc. Chór więc obrał go sobie za patrona. W początkowym okresie swej dzialalności Józef Świder sięgał do tekstów i kompozycji polskich autorów (Moniuszko, Chopin), z biegiem lat i pod innymi batututami chór wzbogacił repertuar o utwory Mozarta, Bacha, Hendla, Szuberta, Ludwika van Beethovena etc.
W 1957 roku dyrygentem chóru zostaje Krystyna Świder. Repertuar chóru zostaje wzbogacony o utwory J.S. Bacha, W.A. Mozarta, F.Schuberta i Giovaniego da Palestriny.
W 1958 czechowicki chór zostaje członkiem Śląskich Kół Śpiewaczych (późniejszy Polski Związek Chórów i Orkiestr). Patronat nad czechowickim chórem objął Związek Zawodowy Kolejarzy, oddział w Czechowicach-Dziedzicach.
Chór zdobywał coraz większą popularność, nie tylko w swym rodzinnym mieście, ale także w całym kraju. Wystąpił m.in. w Oliwie, Trójmieście, na Helu, w Malborku, w Mielnie, Kołobrzegu, na Mazurach, na Podhalu, w Wiśle i Szczyrku.
15 czerwca 1958 roku czechowicki chór zajmuje pierwsze miejsce w Powiatowym Konkursie Śpiewaczym, zorganizowanym w Czechowicach-Dziedzicach w Domu Robotniczym. Był to pierwszy sukces chóru, ale jak kolejne lata pokazały, nie ostatni. W 1960 roku w Filharmonii Śląskiej w Katowicach, wykonano IX Symfonię L. von Beethovena, w której też wystąpił chór z Czechowic-Dziedzic. W tym samym roku w Poznaniu, na Festiwalu Chórów Polskich, chór otrzymał wyróżnienie za najlepszą interpretację wykonywanych utworów.
W 1965 roku w dziesiątą rocznicę swej dzialalności, chór zostaje odznaczony „Srebrnym Laurem 20-lecia PRL”. Swój jubileusz chór świętował w Domu Kultury Walcowni Metali „Dziedzice”, w dniu 25 kwietnia 1965 r. Wśród zaproszonych gości pojawiły się m.in.: Chór Mieszany „Echo” z Łazisk Górnych, Chór Męski „Sygnał” oraz Zespół Estradowy „Alikwoty”
z Raciborza oraz soliści Państwowego Liceum Muzycznego im. Mieczysława Karłowicza z Bielska-Białej.
W roku 1970 chór występuje w Bydgoszczy, Częstochowie, Opolu, Białymstoku, na Centralnych Dożynkach w Warszawie i w Legnicy, gdzie zdobywa wyróżnienie na Turnieju Chórów „Legnica Cantat”, a 1971 rozpoczyna swe zagraniczne wojaże. Najpierw Czechosłowacja (Stonawa i Sucha Góra), NRD (Schmachtenhagen, Oranienburg), Francja (St. Vidal), RFN (Monachium, Augsburg, Hiddenhausen i Dortmund), Austria (ST.Leonhard-Forst), a w następnych dekadach Ukraina, Białoruś (Słonim), Włochy i Watykan.
Czechowicki chór występował często na uroczystościach patriotycznych i rocznicowych, na koncertach i festiwalach organizowanych na Śląsku.
Od 1975 roku patronat nad Chórem im. Stanisława Moniuszki obejmuje Miejski Dom Kultury w Czechowicach-Dziedzicach.

Z „Kroniki Chóru Mieszanego im. Stanisława Moniuszki”- wyjątki (bardzo subiektywne);
11 października 1980 rozpoczęły się obchody „Srebrnego Jubileuszu” chóru. Chórem dyryguje Anna Szostak-Myrczek, „… wspaniała dziewczyna, fachowiec, liderująca znanemu w kraju i za granicą Zespołowi Muzyki Dawnej „Madrygaliści”. – wspominał Wojciech Brykalski. Pod batutą Anny Szostak-Myrczek zespół rozszerzył swój repertuar o utwory awangardowe współczesnych kompozytorów polskich i zagranicznych.
Uroczysty koncert z okazji 25-lecia dzialalności chóru odbył się w czechowickim Domu Kultury. Gościem specjalnym uroczystości był Józef Świder.
W kolejnych latach chór poszerzał swój repertuar, startował w konkursach muzycznych i koncertował w kraju i zagranicą m.in.:

- reklama -

– 25 maj 1986 – Gliwice-Łabędy – wojewódzkie eliminacje Polskiej Pieśni Chóralnej,
– 19 do 21 czerwiec 1986 – koncerty w Schmachtenhagen k. Oranienburga, w NRD,
– 15 październik 1986 – St. Leonhard- Forst, Austria,
– początek 1988 – XII Festiwal Polskiej Pieśni Chóralnej w Katowicach, występy w Czechowicach-Dziedzicach (np. wspólny występ z Chórem Męskim „Gute Freude” i „Madrygalistami Monachijskimi”).

cdn